Hoe herken je een kleuter met corona tussen al die druipneuzen?

In de strijd tegen corona zijn beleidsmakers op een nieuwe, geduchte tegenstander gestuit: de kleuter met zijn eeuwige loopneus. Want hoe herken je de kleuter met corona tussen alle andere snotterende kleintjes?

Hoeveel wordt er eigenlijk gesnotterd, daar in de peuterspeelzaal en de kleuterklas?

Veel. Vroeg in hun leven zijn kinderen nog bevattelijk voor allerlei onschuldige verkoudheidsvirussen waartegen oudere kinderen en volwassenen al weerstand hebben. Het gevolg is een tsunami van snot bij de kleintjes, die pas na de leeftijd van 5 à 6 jaar een beetje opdroogt.

In Portugal onderzochten wetenschappers ruim vijfduizend peuters en kleuters tussen de 3 en de 5 jaar oud: 43 procent had op dat moment (in februari) verkoudheidsklachten zoals een loopneus, een verstopte neus of hardnekkig niezen. En in Noorwegen vroegen onderzoekers tweeduizend jonge kinderen wie er de maand daarvoor verkouden was: driekwart stak de vinger op.

Dat aantal verschilt per seizoen – luchtwegvirussen gaan gretiger rond als de r in de maand zit – maar zelfs dan is er nog altijd een minderheid die haast permanent verkouden is. In Portugal bleek 6 procent van de bevraagde kinderen ‘persistent’ verkouden: minimaal vier dagen per week, en dat minimaal vier weken lang.

Hoe weet je dan of een kleuter geen verkoudheid heeft, maar het coronavirus?

Dat is alleen vast te stellen met een wattenstaafjestest. Corona heeft nu eenmaal de onhebbelijkheid dat de ziekte vaak dezelfde symptomen heeft als een gewone verkoudheid. Kinderarts-epidemioloog Patricia Bruijning van het UMC Utrecht bevestigt dat het nattevingerwerk is: “Soms zal een kleuterleider zeggen: ik ken dit kind, dat heeft altijd wel een kuchje, laat maar komen. Maar er zullen ook situaties zijn waarin de crèche sneller zegt: laat je eerst even testen.”

Wel is de kans om het coronavirus bij kinderen aan te treffen momenteel niet bijster groot. “Omdat het virus, zoals de situatie nu is, niet erg circuleert.” 

Wat te doen met snotterende kleintjes zal dus nog een heel gedoe opleveren. “Er is niet direct een oplossing voorhanden”, zegt Bruijning. “Een kind met corona-infectie wil je liever niet in de crèche. Dat maakt dit zo lastig.”

Waarom eigenlijk? Kinderen zijn toch nauwelijks besmettelijk als het om corona gaat?

Uit onderzoek blijkt dat kinderen weliswaar geïnfecteerd kunnen raken met het coronavirus en er (doorgaans licht) ziek van kunnen worden, maar inderdaad ook dat ze het virus minder vaak doorgeven dan volwassenen.

Bij een vorige week gepresenteerd Nederlands onderzoek waarbij men 54 door Covid-19 getroffen gezinnen volgde, kon men niet één geval aantonen waarbij een kind jonger dan 12 het virus had doorgegeven. Een deelonderzoek, naar honderden bekende besmettingen, leverde maar 23 kinderen op met Covid-19 – van wie twee het virus waarschijnlijk van een leeftijdsgenoot hadden gekregen.

Maar of dat genoeg is om de regels te versoepelen, valt te betwijfelen. “De hoeveelheid gegevens is nog niet erg groot. Ik denk niet dat men zo’n versoepeling op dit moment aandurft”, zegt Bruijning. In het ideale geval bevestigt vervolgonderzoek dat kinderen het virus écht maar zelden doorgeven. “Maar zo ver zijn we nog niet. En zelfs dan blijft het een afweging”, zegt Bruijning.  

Hoe werkt zo’n snotneus eigenlijk?

De neus gaat lopen als het weefsel binnenin geprikkeld of licht beschadigd raakt, bijvoorbeeld door een aanval van virussen of bacteriën. Het afweersysteem komt dan in actie en schakelt met biochemische signaaltjes de doortrek aan: spoel weg, die ziektekiemen. Waterig, doorzichtig neusvocht komt doorgaans meer in het begin van de infectie vrij. Klonteriger wordt het vaak pas later in de infectie: dan komen de dode celresten, bacteriën en restjes bloed naar buiten.

Hoeveel tijd er tussen de ene en de andere snotneus zit, is zeker bij jonge kinderen lastig te zeggen. “En dagelijks testen op corona, dat ga je natuurlijk niet doen”, zegt Bruijning.