Bron: http://www.demorgen.be/s/ax5c033175/1LCN0I” target=”_blank”>De Morgen
Het verdriet van de ‘keuterboerkes’
Hendrik Dierendonck is beenhouwer en eigenaar van ambachtelijke slagerijen in Nieuwpoort en Brussel (Dierendonck.be)
Joke Schauvliege (CD&V) zet de biologische landbouw weg als moderne keuterboerkes. Het boerenverstand weet beter.
Laatst zat ik op een feest bij een boer, die bijna weende omdat hij varkens moet kweken op een manier die hij niet wil. Beschaamd voor wat hij moet doen, om zijn stallen te kunnen afbetalen. “Dit is niet waar ik ooit voor gekozen heb”, vertelde hij me.
Een jaar of tien geleden wilde de man een nieuwe stal bouwen voor zijn varkens. Hij werd verplicht er twee te plaatsen, om een lening te kunnen krijgen. Alles voor de efficiëntie. Maar de varkensprijzen kelderden, en een deftige kweek zit er sindsdien niet meer in. De boer moet evenwel nog altijd tien jaar afbetalen en een beroep uitoefenen waar hij niet achter kan staan. Je zou voor minder een burn-out krijgen (maar dat kennen de boeren niet!).
Inderdaad, de bond die voor de boeren moest zorgen, heeft er gaandeweg voor gezorgd dat ze in een geglobaliseerde massa-industrie moesten stappen om te overleven. ‘Omdat het niet anders kan’, hoor je dan al jaren tegenwerpen.
En toch kunnen we niet voort zoals we bezig zijn. Want de boer die me sprak, is niet alleen.
Schaalvergroting
Dat een kwart van de varkensboeren wil stoppen, maar dat niet kan wegens te veel schulden noemt Schauvliege in haar interview met Knack bijvoorbeeld “een moeilijk probleem”. Waar ze kennelijk weinig of niets aan kan of wil doen, vergat ze eraan toe te voegen. “Je kunt niet beletten dat mensen zich in de schulden steken, maar je kunt ze wel begeleiden”, lees je. En: “Wij stimuleren liever goed management: landbouwers moeten goede bedrijfsleiders zijn, die hun cijfers in de gaten houden.”
Als je je bevolking op een positieve manier zou kunnen laten beseffen dat gezond eten belangrijker is dan smartphones en een blinkende auto, zouden zij dan niet wat meer geld aan voeding willen uitgeven?
En de voortwoekerende schaalvergroting dan? Schauvliege ziet geen alternatief, omdat zonder forse subsidies de biologische landbouw (“een moderne versie van het keuterboerke”) toch niet winstgevend zou zijn. “Tenzij we zoals vroeger 60 procent van ons gezinsbudget aan voeding spenderen, in plaats van 20 procent zoals nu. Pleiten voor kleine boeren is sympathiek, maar die mensen moeten er ook van kunnen leven.”
En dus krijgen we met Vlaams minister Schauvliege (CD&V) alleen maar meer van hetzelfde. Meer voedsel uit de massa-industrie, namelijk, dat aan alle normen lijkt te voldoen, maar waarvan iedereen met wat boerenverstand weet dat het niet echt goed is voor de mens. Meer schaalvergroting, waardoor landbouwers nog meer onder druk komen te staan om hun beroepstrots te laten varen en veel en supergoedkoop, in plaats van wat minder maar kwaliteitsvol te produceren.
Vechten
Ben je dan een goeie manager? Laat me niet lachen. Ik probeer wél kwaliteitsvol te ondernemen. Soms moet je jarenlang investeren in een juiste filosofie, en tegen de massaproductie in je waarden van duurzaamheid en ambachtelijkheid verdedigen. Als je je bevolking op een positieve manier zou kunnen laten beseffen dat gezond eten en leven belangrijker is dan drie smartphones, twee flatscreens en een blinkende auto, zouden zij dan inderdaad niet wat meer geld aan voeding willen uitgeven? Smaak zal mensen kunnen overtuigen. Velen zijn het door de omstandigheden vergeten, maar kwaliteitsvol vlees en groente zijn simpelweg zoveel lekkerder. Die waarden moeten we opnieuw volop nastreven.
Dan krijg je overál gezonde en duurzame voeding in de rekken. Goed voor de mensen (én hun kinderen en kleinkinderen) en goed voor de keuterboerkes. Maar voor zulke idealen moet je kunnen vechten.
Kunnen we alles van vandaag op morgen terugdraaien? Nee, maar we moeten er alles aan doen om gezonde voeding te stimuleren, en duurzame landbouw te stimuleren. Laten we het goede van het verleden niet blijven wegwuiven. Alles komt altijd terug, ook het respect voor voeding, dier, boer en ambacht.