Hoe kinderen de dupe worden van een vechtscheiding: ‘Een moeder gaf haar zoon medicatie op de dag dat hij naar z’n vader ging, zodat hij te ziek was om te vertrekken’
Raf Liekens6 januari 2025
Dossier vechtscheidingen
‘Een vader verbood de puberteitsremmers van zijn kind. Bij de moeder mocht het een meisje zijn, bij hem moest het een jongen blijven’Beeld Humo Peter Willemsnormal12 procent van de getrouwde koppels vroeg vorig jaar de scheiding aan in Vlaanderen. Een aanzienlijk deel doet dat in de donkere januarimaand, na veel gedoe aan de feestdis. In ruim 10 procent van de gevallen mondt de breuk uit in een jarenlange clash. Over heel Vlaanderen trachten negentig justitieassistenten te verhinderen dat die vechtscheidingen faliekant aflopen, maar ze botsen op steeds heftigere conflicten. ‘Ouders moeten beseffen dat een vechtscheiding pure kindermishandeling is.’
Op 13 november 2024 verlaat Marijke M. (51) haar huis in Zwijndrecht om te gaan werken. Haar ex-man, met wie ze al tien jaar in een vechtscheiding verwikkeld zit, duikt uit het niets op en slaat haar de schedel in met een hamer. Hun drie kinderen verliezen hun moeder en zien hun vader voor jaren achter de tralies verdwijnen.
‘Zulke drama’s proberen wij te voorkomen,’ zegt Kim Verstraeten. Ze leidt een team van justitieassistenten die bemiddelen tussen strijdende ex-partners en de familierechtbank advies geven over een faire regeling voor de kinderen. Hun dienst Burgerrechtelijke Opdrachten bestaat al 25 jaar en treedt voor één keer naar buiten om politiek, hulpverleners en ouders wakker te schudden.
KIM VERSTRAETEN «Wij werken voor de vijftien justitiehuizen van het Vlaams Agentschap voor Justitie en Handhaving. Wanneer scheidende ouders muurvast zitten en de vuile was heen en weer gooien, is het voor een familierechter vaak moeilijk om te oordelen. Dan vraagt hij ons om een maatschappelijk onderzoek te doen, waarbij we drie maanden lang binnendringen in het diepste privéleven van die mensen.
Kim Verstraeten: ‘Kinderen van gescheiden ouders krijgen opvallend vaak labels opgeplakt: ADHD, autisme, gedragsstoornissen. Komt die problematiek van het kind of van de ruzie tussen hun ouders?’Beeld Joris Casaernormal»Soms denkt een ouder: als ik naar de rechter stap, komen de spotlights vol op mijn ex te staan, maar niet op mij, want hier loopt alles goed. Fout! Wij duiken in de héle familie en stellen vragen bij alles. Hoe is de relatie met uw kind? Hoe denkt u dat uw kind u ziet? Waarom spreekt u niet meer met uw ex? We praten met kinderen, familieleden, school en hulpverleners. Op basis van die gesprekken maken we een verslag voor de rechter, met een advies over de omgangsregeling, of zelfs om het gezag van één van de ouders in te trekken. Meestal volgt de rechter dat. In Vlaanderen nemen we zo’n 1.500 dossiers per jaar voor onze rekening.»
HUMO Welke tendenzen vallen op?
VERSTRAETEN «Relatiebreuken worden steeds complexer en heftiger. Er zijn zoveel puzzelstukken die het lastig maken om een logische puzzel te maken: nieuw samengestelde gezinnen, verschillende culturen, talen, geaardheden, verslavingsproblemen, armoede, narcisme, borderline, intrafamiliaal geweld. Als een nieuw samengesteld gezin uit elkaar valt, moet je met heel veel partijen rekening houden. We maken altijd een genogram op – een organigram van het gezin – zodat we niemand vergeten.»
HUMO Komen vechtscheidingen vaker voor in sociaal achtergestelde milieus?
VERSTRAETEN «Wij spreken niet van vechtscheidingen, maar van complexe scheidingen. En zoiets kan iederéén overkomen. Veel koppels denken: als we uit elkaar gaan, regelen we dat als grote mensen. Tot het zover is. Als het om kinderen en geld gaat, kan zelfs de rationeelste mens door het lint gaan. Het is waanzinnig wat mensen hun ex-geliefden en kinderen allemaal aandoen, maar dat heeft niks te maken met een gebrek aan intelligentie of welstand.»
HUMO Geef eens een voorbeeld?
VERSTRAETEN «Elke week hoor je een verhaal waarvan je denkt: dit kan toch niet? Bij sommige ouders moeten de kinderen zich omkleden aan de voordeur, omdat de kleren die ze bij de ex dragen niet binnen mogen. Ze mogen niet over hun andere ouder spreken en geen foto van hem of haar op hun slaapkamer zetten. Zo krijgen ze het gevoel dat de helft van wie ze zijn niet mag bestaan.
»Een moeder gaf haar zoon op de dag dat hij naar zijn vader moest gaan telkens medicatie waardoor hij te ziek was om te vertrekken. Ze verzon een ziektebeeld om hem bij haar te houden. Kinderen van gescheiden ouders krijgen opvallend vaak labels opgeplakt: ADHD, autisme, gedragsstoornissen. Maar komt die problematiek van het kind, of van de ruzie tussen hun ouders? Na zo’n diagnose zie je dan dat één ouder het kind rilatine of antidepressiva toedient, terwijl de andere dat verbiedt. ‘Als hij hier is, loopt alles goed, hij heeft die rommel niet nodig.’
»In een bepaald dossier volgde een kind vanaf z’n 12de transgendertherapie en kreeg het bij de moeder puberteitsremmers, maar de vader verbood die medicatie. Bij mama mocht dat kind een meisje zijn, bij papa móést het een jongen blijven.»
HUMO Oei!
VERSTRAETEN «Wreed, hè? Gender ligt wel vaker gevoelig. Een moeder ontdekte na een jarenlang huwelijk dat ze op vrouwen viel. Het kwam tot een zware scheiding en ze startte een relatie met een buitenlandse vrouw. Op een bepaald moment ontdekte de vader een klasfoto waarop zijn zoon nogal vrouwelijke kenmerken vertoonde: de nieuwe partner van de moeder had hem geschminkt en mooi aangekleed voor de schoolfotograaf. De vader was woest.
»Dat zijn extreme voorbeelden, maar elk verschil in visie kan uitgroeien tot een megaprobleem. Bij de ene ouder eten de kinderen veganistisch, bij de andere móéten ze veel vlees eten. De ene ouder gelooft in homeopathie, de andere zweert bij traditionele geneeskunde. Tijdens de coronacrisis gaf dat zware conflicten over vaccinaties. Veel koppels zijn maar kort samen geweest en hebben daardoor nooit een gezamenlijk ouderschap gekend: probeer dan maar eens afspraken te maken over opvoedingsregels, hobby’s, geloofsovertuigingen en schermgebruik. Dat is al moeilijk bij koppels die elkaar al lang kennen.»
HUMO Wanneer één van beide ouders ver weg gaat wonen, wordt het wellicht nog moeilijker?
VERSTRAETEN «O ja. Ik herinner me een kleuter die naar twee verschillende scholen ging, op 60 kilometer van elkaar. De vader was na de scheiding naar zijn geboortestreek teruggekeerd. De gebruikelijke week-weekregeling was eigenlijk onmogelijk, maar geen van beide ouders wilde plooien, dus hun kind werd de dupe. Tot één van de ouders naar de rechter stapte om het hoofdverblijf te krijgen, met een weekendregeling voor de ander.
»In een ander dossier wist een meisje op de dag van haar eerste communie nog altijd niet of het feest bij papa of mama zou plaatsvinden. Beide ouders hadden voor die dag een apart feest gepland, kledij gekozen en foto’s laten nemen. In de kerk kwam het tot een hoogoplopende ruzie, de politie moest tussenbeide komen. Uiteindelijk ging dat kind met één van de ouders mee, maar de feeststemming was ver te zoeken.
»Scheidende ouders doen alles om de kinderen voor zich te winnen, maar zien niet dat ze hen daardoor keihard beschadigen. Want vergis je niet: zo’n conflictueuze echtscheiding is pure kindermishandeling. De kinderen komen daar altijd beschadigd uit. Er zijn ouders die de schoolboeken van hun kind kapotscheuren en dan hun ex de schuld geven: ‘Kijk wat papa nu heeft gedaan.’ Wij maken die mensen duidelijk dat hun kinderen niet om die breuk hebben gevraagd, maar er wel het grootste slachtoffer van zijn. Ze worden verplicht te wennen aan een ander huis, een andere school, andere hobby’s, andere vrienden, vaak ook aan een wildvreemde partner op wie papa of mama dolverliefd is, en wildvreemde kinderen met wie ze plots een kamer moeten delen. Maar ze durven daar amper iets over te zeggen, want hun ouders zijn al zo gespannen. Als we dat beeld schetsen, breken sommige ouders in duizend stukken. En dan komt er soms meer redelijkheid. Daar doen we het voor.»
‘Een vechtscheiding kan iederéén overkomen. Veel koppels denken: als we uit elkaar gaan, regelen we dat als grote mensen. Tot het zover is’Beeld Joris CasaernormalHUMO Krijgen jullie ook met agressie te maken?
VERSTRAETEN «Ja. Gelukkig zijn onze justitieassistenten getraind om mensen te kalmeren. Als het echt niet meer veilig is, bellen we de politie om het kind weg te halen. Kun je je voorstellen hoe ingrijpend dat is?
»Ouders bestoken elkaar ook met beschuldigingen over incest en intrafamiliaal geweld. Sommigen onderzoeken hun kind systematisch op letsels als het van de andere ouder terugkomt. Er zijn moeders die, telkens als ze hun kind naar de vader brengen, roepen: ‘Als je binnengaat, kan ik je niet meer helpen, hè!’
»Of die aantijgingen nu vals zijn of niet: de impact is altijd gigantisch. Soms weten kinderen zelf niet goed meer wat er is gebeurd, en of ze dat oké vonden. Een vader die de badkamer binnenkomt als de dochter een douche neemt: dat hóéft geen grensoverschrijdend gedrag te zijn, in sommige gezinnen is dat normaal.
»Ook voor ons maken die beschuldigingen het moeilijk. Je wilt een kind niet in een onveilige situatie achterlaten, maar als er echt niks aan de hand is, willen we die ouder ook zijn contact niet ontzeggen.»
HUMO Hoe achterhaal je wie de waarheid spreekt?
VERSTRAETEN «Dat is de taak van de politie en het parket. Maar het is cruciaal dat psychologen, therapeuten, huisdokters en de school informatie met ons delen. Vaak schermen zij met hun beroepsgeheim, waardoor we een essentieel stuk van de puzzel missen. Het is al gebeurd dat we een week-weekregeling voorstelden, maar de puber in kwestie dat totaal niet zag zitten. Hij kampte met zelfmoordgedachten en dreigde die uit te voeren als hij naar zijn vader moest. Zijn therapeut wist dat, maar had die informatie niet met ons gedeeld. Die jongen heeft toen daadwerkelijk een zelfmoordpoging gedaan.
»Hulpverleners en kinderen willen niet dat gevoelige informatie in ons verslag komt, want de ouders lezen dat allemaal. Maar net daarom laten we hen zelf mee bepalen hoe die informatie verwoord wordt. Sommige ouders proberen ons gesprek met de kinderen zelfs af te luisteren. Toen een collega met een kind zat te praten in een aparte kamer, klonk er plots gepiep: de babyfoon stond aan, maar de batterij was bijna plat (lacht).
»Ander voorbeeld: een moeder kon de onverwachte breuk met haar man niet verteren en nam een overdosis medicatie – de oudste dochter vond haar nog net op tijd. Vader trok naar de rechtbank en eiste het volledige ouderlijke gezag op, omdat het ‘niet meer veilig’ was bij de moeder. Als wij in zo’n geval blind moeten varen, geven we hem misschien gelijk, waardoor zij nog dieper in de put belandt. Gelukkig was haar psychiater bereid uitleg te geven: na die impulsieve wanhoopsdaad was ze meteen in behandeling gegaan, en intussen ging het beter met haar. Dat stelde iedereen gerust, waardoor de week-weekregeling kon doorgaan.»
HUMO Wat doen jullie wanneer ouders staalhard liegen?
VERSTRAETEN «Vlakaf zeggen dat ze liegen, is te aanvallend. Maar we confronteren hen wel en stellen veel vragen: ‘Ik begrijp het niet, jullie versies zijn zo verschillend, leg mij dat eens uit.’»
HUMO Gaan de kinderen nog altijd vaker naar de moeder?
VERSTRAETEN «Van dat automatisme zijn we afgestapt. Een evenwaardige week-weekregeling is de basis. Als we iets anders adviseren, moeten we dat beargumenteren. We kijken naar de pedagogische kwaliteiten en de beschikbaarheid van beide ouders. Soms wíl een vader zo’n week-weekregeling niet, vanwege zijn job. Maar vaak zie je ook het omgekeerde: dat papa vroeger keihard werkte en de kinderen aan mama overliet, maar na de breuk plots wél tijd maakt. Dat frustreert die moeders: ‘Waarom kon dat vroeger niet?’»
HUMO Je zei daarnet dat cultuurverschillen het ook moeilijker maken?
VERSTRAETEN «In sommige culturen wordt een scheiding niet zomaar aanvaard. In de joodse gemeenschap verbiedt de rabbijn het koppel meestal uit elkaar te gaan. Als de vrouw toch vertrekt, wordt ze verstoten door de familie en de gemeenschap. Vaak verliest ze het recht op de kinderen en moet ze haar ex alimentatie betalen. Als ze dan de taal niet machtig is, geen werk heeft en haar hele netwerk verliest, valt ze in een diep isolement.»
HUMO Zoiets kan toch niet?
VERSTRAETEN «Daarom stappen die vrouwen ook naar de rechter. Maar in sommige culturen gaat het gezag van een geestelijke boven een rechterlijk vonnis. Het hangt van de partners, de familie en de gemeenschap af of een vonnis wordt toegepast.»
HUMO Welke raad zou je scheidende ouders geven?
VERSTRAETEN «Gun de ander ook iets. Noem je ex geen hoer, klootzak, narcist of labiele trut in het bijzijn van je kinderen – in onze gesprekken tolereren we dat ook niet. Zoek een manier om te praten met elkaar. Of zwijg als dat niet meer lukt, en vermijd conflicten. Probeer niet alleen met jezelf bezig te zijn, maar heb oog voor wat je kinderen nodig hebben. Geef hun het gevoel dat het oké is dat ze contact houden met de andere ouder. En zorg ervoor dat ze hun gewone leven zo goed mogelijk kunnen voortzetten – hobby’s, school, vrienden.
»Sommige ouders vertellen hun kinderen hoeveel schulden ze hebben, of hoe vaak de ander vreemdging. Dan zie je dat tieners proberen te bemiddelen, helpen rekeningen te betalen of hun ouders tot in het extreme willen pleasen. Kinderen zijn vaak zeer loyaal, maar ze hóéven daar niet mee bezig te zijn. Zo’n scheiding beschadigt bovendien hun kijk op relaties. Hoe gedragen we ons als we het moeilijk hebben met elkaar? Zijn mensen te vertrouwen?
»Sommige situaties zijn zo schrijnend dat we denken: hier horen geen kinderen op te groeien. Als je thuis alleen gebrul en geweld ziet, wat ga je dan later zelf doen? De miserie gaat van generatie op generatie door, met alle gevolgen van dien voor die kinderen en de maatschappij. Dan vraag je je af: willen we nu écht dat iedereen zomaar onbeperkt kinderen mag krijgen, ondanks jarenlange verslavingen, verwaarlozingen en misbruik?»
HUMO Slagen jullie erin om de job los te laten?
VERSTRAETEN «Moeilijk. Elk onderzoek is intensief: je wordt meegezogen in een draaikolk van ellende en conflict. Het is niet evident om mentaal overeind te blijven. Sommige collega’s willen de uitspraak van de rechter niet kennen, om zichzelf te beschermen. Als je een goede regeling kunt treffen waardoor de rust weerkeert, is het een prachtige job. Maar hoe reageer je als het gezin dat je hebt begeleid plots in de krant staat: ‘Vader doodt gezin en pleegt zelfmoord’? Je zult maar het verkeerde advies hebben gegeven.
»Ouders dienen soms klacht tegen ons in als ze hun rechtszaak verliezen: ook dat geeft stress. Maar we bespreken elke zaak met elkaar en de justitieassistenten kunnen hun hart luchten bij de teamverantwoordelijke. We kunnen trouwens nog mannen gebruiken, want bijna al onze collega’s zijn vrouwen (lacht).»
GESLAGEN EN GEPLUIMD
Over de vreselijke dingen die partners elkaar aandoen kan Eva (*) een boek schrijven. Na de scheiding van haar gewelddadige man belandde ze met haar drie kinderen en een hoop trauma’s in een tochtig, schimmelig huurhuis.
EVA «Juan en ik waren bijna twintig jaar getrouwd. Toen ik hem leerde kennen, had hij al een baby van een jaar met zijn vorige vriendin. Zij was met dat kind letterlijk op straat beland, maar hij keek niet meer naar hen om. Hij stak alle schuld op haar en was zelfs tijdelijk gestopt met werken om haar geen alimentatie te moeten betalen. ‘De crazy ex’ noemde hij haar. Eén keer stond ze aan onze voordeur te roepen dat hij een gevoelloze tiran was. Ze stak zijn autobanden plat. Jaloezie, dacht ik. Nu besef ik dat ze gelijk had, maar toen was ik dolverliefd. Juan was een knappe, zelfverzekerde, intelligente man die een heel verantwoordelijke indruk gaf. Hij trok heel snel bij me in en na een jaar waren we getrouwd.»
Eva: ‘Als ik bij mijn ex was gebleven, zou ik er nu waarschijnlijk niet meer zijn. Maar dan hadden mijn kinderen tenminste een warme kamer in een normaal huis.’Beeld Peter WillemsnormalHUMO Wanneer doken de eerste rode vlaggen op?
EVA «Een jaar na ons huwelijk kreeg ik mijn eerste paniekaanval. Hij reageerde daar ijskoud op: ik moest me niet zo aanstellen. Zo was hij – heel dominant en tegen emoties. Tijdens een ruzie greep hij me bij de keel en riep hij dat ik moest ‘stoppen met janken’. Ik maakte mezelf wijs dat dat eenmalige incidenten waren. We hadden net een huis gekocht, we stelden het goed en wilden kinderen. Na drie jaar werd Sarah geboren. Toen ik haar in mijn armen hield, begreep ik niet dat hij zijn zoontje nooit zag. Waarom probeerde hij niet met zijn ex te praten over een bezoekregeling?»
HUMO Overwoog je toen al hem te verlaten?
EVA «Ik had thuis geleerd dat dat niet mocht. Mijn moeder was erg ouderwets: ‘Wat God verbindt, dat scheide geen mens.’ Je trouwt, krijgt kinderen, zorgt voor je gezin en stelt je ten dienste van je man. Ik had ook een zwaar auto-ongeluk gehad, waardoor ik geen job meer aankon. Kort daarna kregen we ons zoontje Max. Even werd ik overspoeld door geluk, maar ons seksleven sputterde. Ik was vroeger heel slank – Juan vond het fijn om met mij te pronken – maar na mijn twee bevallingen vond hij me niet meer mooi. Twee jaar lang raakte hij me niet meer aan: geen kus, geen knuffel, niks. Na een jaar vroeg ik wat er aan de hand was, ik verlangde naar affectie. ‘Dan huur je maar iemand in, want je bent te dik,’ snauwde hij. Toen besefte ik dat het om zeep was. Hij maakte me doodonzeker. Zelfs vandaag durf ik niet meer in de spiegel te kijken.
»Omdat hij me toch niet meer aanraakte, stopte ik met de pil. Ik nam ook geen antidepressiva meer, waardoor ik weer afviel. Op een dag drong hij plots aan op seks. Ik weigerde, maar dat was tegen de regels: hij mocht mij afwijzen, ik hem niet. Hij verkrachtte me, een ander woord is er niet voor. Negen maanden later werd Lucia geboren. Toen ik de positieve zwangerschapstest zag, dacht ik: ‘Shoot me.’ De sfeer was zo gespannen dat ik een derde kind echt niet zag zitten. ‘Haal maar weg,’ zei hij, alsof het om een wrat ging, maar dat kreeg ik niet over mijn hart. Tijdens de zwangerschap stond ik er alleen voor. En toen mijn weeën begonnen, moest ik een vriendin bellen, omdat hij me niet naar het ziekenhuis wilde brengen. Uiteindelijk werd Lucia wel zijn oogappel. De andere kinderen verdwenen naar de achtergrond, vooral Max werd bijna militair aangepakt.»
HUMO Maar je durfde niet te vertrekken?
EVA «Ik kón niet weg! Met mijn invaliditeitsuitkering was ik financieel volledig afhankelijk van hem. Juan deed alle geldzaken, als fiscaal expert kende hij daar alles van. Zijn ex was daardoor alles kwijtgeraakt. Ik kreeg zelfs de inloggegevens van mijn eigen bankrekening niet. Als ik ernaar vroeg, zei hij: ‘Ah, je vertrouwt me niet?’ Dan durfde ik al niks meer te zeggen. Ik werd steeds onderdaniger, omdat hij fysiek en mentaal veel sterker was.»
HUMO Sloeg hij je?
EVA «Ik heb een paar keer met blauwe plekken in mijn gezicht aan de schoolpoort gestaan, maar ik probeerde ruzies zoveel mogelijk te vermijden. Na een hevige vechtpartij waarbij hij bijna mijn arm brak, zag ik dat de kinderen alle drie onder tafel of onder hun bureau zaten. (Huilt) Zoiets hoort een kind niet te zien. Als we thuis de elektrische poort hoorden opengaan, verstijfde iedereen. Zelfs de honden schrokken op.
»In de zomervakantie mochten de kinderen mee naar zijn ouders in Spanje. Ik moest thuisblijven om voor onze honden en katten te zorgen: een oppas voor de dieren vond hij te duur. Het voordeel was dat ik even rust had, zonder hem.»
HUMO Wanneer besliste je om bij hem weg te gaan?
EVA «Toen hij een nieuwe vriendin had. Hij huurde een appartement en bleef daar overnachten. Het adres hield hij geheim. ’s Avonds lag Lucia in bed te huilen omdat papa nog niet thuis was. Maar hij liet niks weten. Eén keer dook hij om middernacht toch op en deed ik de deur op slot. ‘Durf jij het gevecht met mij aan?’ sms’te hij. Toen ik zei dat ik wilde scheiden, kwam er een cynisch lachje: ‘Doe maar, je weet niet waar je aan begint.’»
HUMO Heeft hij je gepluimd?
EVA «Helemaal. Hij heeft al ons spaargeld, alles wat we hadden opzijgezet voor de kinderen, overgemaakt naar de buitenlandse rekening van zijn ouders. Na mijn ongeval had ik een letselschadevergoeding van bijna 40.000 euro gekregen: ook die heeft hij aangeslagen.»
HUMO Kan dat zomaar?
EVA «Hij had dure advocaten, ik moest het met een pro-Deoadvocaat stellen. Die deed me voor het gemak instemmen met ongunstige regelingen: ons huis, dat door een makelaar op 330.000 euro was geschat, werd voor 240.000 euro verkocht. Omdat er nog een hypotheek openstond, hield ik in totaal maar 10.000 euro over. Toen ik naar het geld van de kinderen vroeg, lachte mijn ex me uit: ‘Welk geld?’
»Ik woon nu met mijn kinderen in een oud, ongeïsoleerd huurhuis: de woonkamer zit vol schimmel, er is een raam stuk, de rolluiken zitten vast. Mijn auto is kapot maar ik heb geen geld voor een nieuwe. Vorige winter had ik, na mijn vaste kosten, nog 40 euro over voor de hele maand november. Lucia’s schoenen waren kapot, ze had een nieuwe jas nodig en de stookolie was op. We hebben de hele winter in de kou gezeten. Van hem kreeg ze nieuwe schoenen, maar die mocht ze niet meenemen naar mij.»
Eva: ‘Als ik achterliep met de huur, vond de huisbaas dat ik hem in natura moest betalen. Sommige mannen ruiken gewoon dat je zwak staat. Daardoor vertrouw ik niemand meer.’Beeld Humo Peter WillemsnormalHUMO Krijg je geen alimentatie?
EVA «Heel weinig. Na de verkoop van ons huis trok hij in bij zijn nieuwe vriendin. Hij verdiende 4.000 euro per maand, maar betaalde mij amper 85 euro per kind. Meer kon niet, beweerde hij in de rechtbank, omdat hij thuiszat met een burn-out. Hij had geen doktersattest, geen bewijzen, niks! Toch trapte de rechter erin: hij schrapte mijn partneralimentatie. Het IT-bedrijf waarvoor mijn ex werkte, heeft een filiaal in Spanje geopend, toevallig waar zijn ouders wonen: wees maar zeker dat hij daar nog altijd voor werkt, in het zwart. De alimentatie voor de kinderen betaalt hij telkens een maand te laat en in december krijg ik niks.»
HUMO Waarom stap je niet opnieuw naar de rechter?
EVA «Ik heb er geen energie meer voor. Hij is zo sluw, hij wint toch altijd. Toen we nog getrouwd waren, probeerde hij tijdens een ruzie mijn keel dicht te knijpen. Ik probeerde hem weg te duwen en haalde zijn gezicht open. Toen Sarah de kamer kwam binnengelopen, liep hij meteen weg om een selfie te nemen. Die foto heeft hij in de rechtszaal tegen me gebruikt als ‘bewijs’ dat ik hem mishandelde – terwijl hij een zwarte band heeft in drie gevechtssporten en ik werkongeschikt was door mijn ongeluk.»
HUMO Maar de strijd om de kinderen heb je wel gewonnen?
EVA «Hij kijkt niet meer naar hen om. Eerst zouden ze elk weekend naar hem gaan, maar vaak kwam hij hen niet eens ophalen. Op een dag stond hij aan onze voordeur tekeer te gaan als een wilde omdat ze twee minuten te laat waren. Ik liep naar buiten: ‘Waar ben je mee bezig, man? Je maakt de kinderen bang.’ Hij wilde me aanpakken, maar de buren waren intussen ook op straat gekomen. Hij droop dan maar af zonder de kinderen. Niemand wilde nog met hem mee. Dat was de eerste keer dat ik liet zien dat ik niet meer bang was. Achteraf stuurde hij naar Lucia dat ik hem had geslagen: alweer een leugen.
»Max en Sarah zijn nadien nooit meer naar hem gegaan. Ze hadden genoeg gezien en lieten zich niet meer manipuleren. ‘Papa is koud, mama is warm,’ zei Sarah tegen de psycholoog. Alleen de kleinste heeft het nog een tijd volgehouden. Mijn ex kocht haar om met cadeaus. Maar na een tijd klaagde Lucia telkens over buikpijn en misselijkheid op de dag dat ze naar hem moest gaan. Dan bleef ze thuis van school en vertelde mijn ex tegen de andere ouders dat ik zijn dochter bij hem weghield. De zomer voordien was ze met hem op vakantie naar Spanje geweest. ‘Mama, ik word hier mishandeld,’ sms’te ze: ze had aangepaste zooltjes nodig, maar moest van zijn nieuwe vriendin op goedkope slippers rondlopen. Huilend keerde ze terug van die reis. Door haar reisdocumenten bij zich te houden heeft mijn ex er ook bijna voor gezorgd dat ze niet mee kon op schoolreis. Een paar dagen voor het vertrek werd ze 12 en kon ik via een dure spoedprocedure nog een identiteitskaart regelen. De kosten waren uiteraard weer voor mij.»
HUMO Hoe gaat het nu met de kinderen?
EVA «Ze hebben het lang moeilijk gehad. De oudste doet het goed: ze heeft een vriend en studeert. Max begon na de scheiding te spijbelen en wiet te roken en is net als ik in een depressie beland. Hij is gestopt met school en heeft geen diploma. Binnenkort krijg ik geen kindergeld meer voor hem: ik hoop maar dat hij snel een job vindt. Hij zegt dat hij voor me wil zorgen, maar zijn zelfvertrouwen is gekelderd omdat zijn vader hem altijd het gevoel gaf dat hij niks waard is. Ook Lucia is altijd een bang kind geweest, maar de laatste tijd begint ze open te bloeien.»
HUMO Hoe ben jij eraan toe?
EVA (emotioneel) «Ik zit mentaal en fysiek aan de grond. Volgens de psycholoog heb ik posttraumatisch stresssyndroom. Ik slaap amper en word vaak gillend wakker. Soms overweeg ik een overdosis pillen te pakken. Maar ik wil niet het risico lopen dat ik er zwaar gehandicapt uit kom.»
HUMO Zou een nieuwe relatie helpen?
EVA «Een tijd geleden had ik iemand nieuw leren kennen, maar een vriendin waarschuwde me: ‘Let op, die vent is slecht’ – en ze had gelijk. Ook mijn vorige huisbaas heeft me een tijd gestalkt. Als ik achterliep met de huur, vond hij dat ik hem in natura moest betalen. Sommige mannen rúíken gewoon dat je zwak staat. Daardoor vertrouw ik niemand meer. Zelfs als ik naar de bankautomaat ga, tel ik de biljetten na.»
HUMO Voel je je soms eenzaam?
EVA «Er is maar één plek ter wereld waar ik me veilig voel: in mijn zetel met mijn katten. Ik heb vriendinnen bij wie ik mijn verhaal kwijt kan, maar in mijn donkerste momenten wil ik hen niet lastigvallen.
»Eigenlijk ben ik me helemaal aan het ingraven. Die scheiding heeft ongelofelijk veel van me gevraagd. Mijn kinderen woonden in een groot huis, hadden een goed leven, er was geld voor reisjes en uitstapjes. Nu hebben ze níks meer. Ze zeggen wel dat ze het niet erg vinden om zo te wonen, maar het vreet aan me. Bij een keuring zou ons huis meteen onbewoonbaar worden verklaard: dan staan we op straat. De gemeente heeft geen noodwoningen meer en ik wacht al zes jaar op een sociale woning. Allemaal omdat ík heb beslist om weg te gaan bij mijn ex. Als ik was gebleven, zou ik er nu waarschijnlijk niet meer zijn. Maar dan hadden mijn kinderen tenminste een warme kamer in een normaal huis.»
HUMO Door weg te gaan heb je je kinderen wel een véílige thuis bezorgd.
EVA «Maar ik ben alles kwijt en ik trek de foute mensen aan. Ik zou weer aan het werk willen, maar ik ben werkongeschikt verklaard en durf nergens meer aan te beginnen, uit schrik om te mislukken. Mijn geloof in de mensheid, in justitie en in de maatschappij is weg. Ze hebben me alles afgepakt: mijn dromen, mijn zelfvertrouwen, mijn hoop.»
HUMO Wat houdt je overeind?
EVA «Mijn verantwoordelijkheidsgevoel tegenover de kinderen. Ze hebben geen vader meer, er moet íémand zijn die van hen houdt en bij wie ze terechtkunnen.»
(*) Eva is een schuilnaam, net als de namen van haar ex en kinderen.
Volgende week
De noodkreet van een vader
‘Een vader verbood de puberteitsremmers van zijn kind. Bij de moeder mocht het een meisje zijn, bij hem moest het een jongen blijven’
‘Een vechtscheiding kan iederéén overkomen. Veel koppels denken: als we uit elkaar gaan, regelen we dat als grote mensen. Tot het zover is’
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
Kinderen van gescheiden ouders
Ninalotte Roose, Sarah Mouhamou & Mathis Mavuela over de scheiding van hun ouders: ‘Plots was de kamer van mijn vader leeg. Ik ben heel hard beginnen te huilen’
Leon, zoon van Tomas De Soete: ‘Ik wil sowieso de band met Siska behouden. Ze is 16 jaar lang mijn stiefmama geweest. Ze voelt als familie’
‘Otis’Lauren Versnick: ‘Jens en ik hebben elkaar graag gezien, dus natuurlijk zijn we nog goeie vrienden’
podcast’Split’De zomerse ‘Split’ van Emma Bale: ‘Met wat geluk ga je twee keer op vakantie’
Nieuwsbrief
De leukste muziek en festivals
Wil je elke week de Humo Muziek en Festival nieuwsbrief ontvangen via e-mail?
