https://www.demorgen.be/meningen/hoe-is-het-mogelijk-dat-hoogleraren-van-uantwerpen-en-vub-hun-academische-zegen-hebben-gegeven-aan-de-stemming~bd8bfe30/?utm_source=demorgen&utm_medium=email&utm_campaign=newsletter&utm_content=avond&ctm_ctid=d900ba12e4602c8dcb921bce73cfaf1c

Hoe is het mogelijk dat hoogleraren van UAntwerpen en VUB hun academische zegen hebben gegeven aan ‘De Stemming’?

Bart Eeckhout is hoofdcommentator.

10 mei 2022

De gedachteBart Eeckhout

67. Dat is het aantal mensen dat beslist heeft over de politieke loopbaan van Joachim Coens, sinds eind vorige week toekomstig voormalig cd&v-voorzitter. Als je berekent hoeveel deelnemers aan de opiniepeiling van VRT en De Standaard te kennen hebben gegeven dat ze, in tegenstelling tot bij de verkiezingen van 2019, niet meer cd&v willen stemmen, kom je uit op 67 mensen, zo becijferde socioloog Dirk Jacobs.

Het wordt moeilijk om in dit stukje het verwijt van afgunst te ontlopen, omdat de kritiek gericht wordt op het werk van collega’s-concurrenten. Maar we moeten het toch eens hebben over de kloof tussen het belang dat aan peilingresultaten gehecht wordt en hun werkelijke, feitelijke waarde. Die kloof is erg breed.

Opiniepeilingen zijn uitgegroeid tot politieke feiten van de hoogste orde. Politici passen hun gedrag aan als ze er lucht van krijgen dat peilers op pad zijn en proberen bij bevriende journalisten de cijfers in primeur te ritselen, om alvast intern tijdig de dolk in de juiste rug te kunnen planten als het resultaat tegenvalt. Eens de peiling bekend is, passen analisten en politici meteen het standpunt aan. Zo gaat het nu al dagenlang in alle kranten en op alle tv-shows over de ondergang van cd&v en het onvermogen van de voorzitter om die af te wenden. Met het ontslag van Joachim Coens kwam er zelfs een primeur: voor het eerst neemt een partijvoorzitter ontslag op basis van een peilingresultaat. Op basis dus van 67 mensen die een online-enquête hebben ingevuld.

Er zijn zeer goede historische, sociologisch-demografische en politieke redenen om aan te nemen dat de Vlaamse christendemocratie het lastig heeft. Er zijn ook goede redenen om aan te nemen dat Joachim Coens niet de juiste man op de juiste plaats is/ was. Maar een opiniepeiling – ze weze van deze mediacombinatie of van de andere – behoort daar niet toe.

Ter illustratie: in de fatale peiling haalde cd&v een ontstellende 8,7 procent. Maar de enquête werd wel al in maart afgenomen, op exact hetzelfde moment als de concurrerende peiling van Het Laatste Nieuws en VTM. Daar haalt cd&v een al wat minder afgrijselijk resultaat van 11,3 procent. Uit die gelijktijdige peiling putte Coens nog moed!

Voor redacties zijn peilingen dure investeringen die maximaal moeten renderen. Dat lukt beter met spectaculaire resultaten, die dagenlang in de nieuwsmarkt gezet worden. Zo is nu ook ophef ontstaan over de ‘opinie’ van Vlamingen over mensen met andere roots. Die opinie is gepeild op basis van wetenschappelijk uiterst dubieuze vragen over mensen die al dan niet geboren zijn in ‘ons’ land en al dan niet ‘onze cultuur en gewoonten moeten overnemen’. Die ‘onze’ verraadt een knoert van een vooroordeel over ‘wij’ en ‘zij’ bij de onderzoekers zelf, alsof burgers met buitenlandse roots sowieso nooit tot dat ‘ons’ kunnen behoren.

Minstens één vraag blijft dan ook onbeantwoord in deze opiniepeiling: hoe is het mogelijk dat hoogleraren van de toch respectabele UAntwerpen en VUB hier hun academische zegen aan gegeven hebben?