‘Ik bewaar mijn donkere momenten nu voor wanneer mijn zoontje zijn middagdutje doet’
maandag 25 oktober 2021
‘Mijn zoontje komt elke dag in mijn muziekkamer. Hij weet hoe hij het keyboard aan moet zetten, weet wat een fader doet… Cool om te zien’Beeld Photo by Shawn Brackbill
InterviewThe War on Drugs
‘I Don’t Live Here Anymore’, de vijfde plaat van The War On Drugs, is er wederom eentje waarvan de songtitels boekdelen spreken: ‘Harmonia’s Dream’, ‘Change’, ‘Old Skin’, ‘Occasional Rain’. De vaak aardedonkere en van weemoed krakende Adam Granduciel van ‘A Deeper Understanding’ (titels: ‘Pain’, ‘Knocked Down’, ‘In Chains’) heeft plaatsgemaakt voor een hoopvollere, naar het licht happende versie. Dat hij het liefdesgeluk vond bij actrice Krysten Ritter en voor het eerst vader werd, zit er ongetwijfeld voor iets tussen. ‘Ik kan hier niet meer tot vijf uur ’s ochtends muziek zitten maken. Of toch niet erg luid.’
The War On Drugs laat tegenwoordig met de vingers in de neus sportpaleizen vollopen (op 23 april 2022 staan ze nog eens in dat van Antwerpen), maar toen de groep tien jaar geleden na de release van debuut ‘Wagonwheel Blues’ in Trix kwam spelen, was er zo weinig volk dat Adam Granduciel en de zijnen hun materiaal in de gang aan de toog opstelden, en daar hun setje afwerkten.
Anno 2021 kunnen we vaststellen dat ook wie arena’s uitverkoopt en een Grammy (voor ‘A Deeper Understanding’) op de schouw heeft staan, niet noodzakelijk in een kasteel woont. Toch niet in Los Angeles, Californië. De Granduciel (42) die via Zoom in beeld verschijnt, zit in een muziekkamertje dat je eerder aan een beginnend Rock Rally-groepje zou toeschrijven. Niet groter dan drie meter bij vier, twee niet al te dure gitaren op een statief, en posters van R.E.M., The Waterboys, Tom Petty en Bob Dylan aan de muur.
Als hij mij een sigaret ziet opsteken, zegt hij: ‘Ik ben jaloers. Ik doe het al vierenveertig dagen zonder.’
HUMO Een goed begin.
ADAM GRANDUCIEL «Ik weet het. Het leven heeft geen zin meer (lacht). Ik ben al vijf keer eerder gestopt. Als ik rookte, was ik aan het stoppen. En als ik gestopt was, stond ik altijd weer op het punt om opnieuw te beginnen.»
HUMO Heb je een leeftijd voor ogen waarop het echt gedaan moet zijn?
GRANDUCIEL «Nu zou fijn zijn. Dat de vijfde keer de laatste moge zijn.»
HUMO Is het toeval dat je stopt op een moment dat je niet op tournee bent?
GRANDUCIEL «Nee, want als we op tournee zijn, rook ik sowieso niet. Dan ben ik te bang om ziek te worden of mijn stem te verliezen.»
HUMO Het is tijd om je te feliciteren met een uitstekende nieuwe plaat. Om heel eerlijk te zijn: ik dacht dat ik na ‘A Deeper Understanding’ geen nieuwe muziek van The War On Drugs meer nodig zou hebben.
GRANDUCIEL «Waarom dacht je dat?»
HUMO Deductie. Je bent 42 nu, een leeftijd waarop mijn favoriete artiesten hun beste werk doorgaans al lang hebben afgeleverd.
GRANDUCIEL «Ik denk zelf ook vaak dat ik mijn beste werk al heb afgeleverd, maar gelukkig vooral op momenten dat ik níét aan het werken ben. Als ik een entertainer zou zijn, een podiumbeest, zou ik me als 42-jarige wellicht niet in de beste positie bevinden. Maar wat ik doe, en wat ik graag doe – knutselen in de studio – voelt nog altijd heel natuurlijk aan.
»Als je ouder wordt, ga je je hoe dan ook bepaalde vragen stellen: hoeveel trucjes ken ik eigenlijk? Wat valt er nog te zeggen? Hoelang kan ik het nog interessant houden? De zaken staan er onmiskenbaar anders voor dan toen ik 27 was, maar het doel is hetzelfde gebleven: blijven schrijven. In de hoop met iets voor de dag te komen dat écht aanvoelt, als een verlengstuk van het moment.
»Ik ben gewoon dankbaar voor de songs. Voorlopig blijven ze komen. En de mensen vinden ze blijkbaar nog altijd goed. Jij toch al (lacht).»
HUMO Had je een plan toen je aan ‘I Don’t Live Here Anymore’ begon?
GRANDUCIEL «In het begin is er nooit een plan, alleen de bezorgheid: zal ik genoeg songs hebben? Je begint met niks en weet dat het moeilijke, vage werk eraan zit te komen. Wat prullen op de gitaar, melodietjes aftasten, dingen opnemen op je telefoon, ideeën heropvissen, notities nemen, af en toe iets laten horen aan vrienden of de jongens van de groep… In die fase is er van een concept geen spoor, alleen de hoop op een idee te stuiten dat je inspireert.
»Pas als ik genoeg ideeën heb, kan ik wat afstand nemen, het grotere geheel bekijken en aftasten wat het zou kunnen worden. Voor deze plaat had ik bijvoorbeeld lange tijd geen afsluiter. Ik deed mijn best, probeerde er één te schrijven, goed wetende dat het zo niet werkt. Het is uiteindelijk ‘Occasional Rain’ geworden, een demo die we een hele tijd eerder met de groep hadden opgenomen. We hádden die song al eens heropgevist, heropgenomen ook, maar dat had niets opgeleverd. Maar op een dag herinnerde ik me de echtheid van die eerste versie, snorde ze op, en wist meteen: daar heb je mijn afsluiter. Ik heb er nog een paar maanden aan gewerkt met producer Shawn Everett, en klaar.
»Dus nee, geen plan. Behalve: de songs eren. Ze de vorm laten aannemen die ze zelf aangeven. Als een song een groot refrein heeft, moet je hem niet krampachtig kleiner gaan maken, of je gaan afvragen wat allemaal kan of mag. Het is een oefening in opletten en loslaten, en hard werken. En de refreinen wáren dit keer groot, dus is ‘I Don’t Live Here Anymore’ een grote, breed gearrangeerde plaat geworden. Grote refreinen, grote harmonieën, meer keyboards.»
‘Als ik een podiumbeest zou zijn, zou ik me als 42-jarige wellicht niet in de beste positie bevinden. Maar wat ik graag doe – knutselen in de studio – voelt nog altijd heel natuurlijk aan.’Beeld rv
HUMO ‘Occasional Rain’ doet me sterk denken aan ‘Louisiana Rain’ van Tom Petty and the Heartbreakers. Ook een afsluiter, op ‘Damn the Torpedoes’ uit 1979.
GRANDUCIEL «Geweldige song. Hetzelfde aantal beats per minute, wellicht. Ik gok… 108? (Niet slecht, het blijkt 112 te zijn, red.) Het perfecte ritme voor een afsluiter (lacht).
»Zou dat trouwens geen goed idee zijn voor een app: dat je de plaats van een song op je plaat ingeeft, en dat die app je het perfecte aantal bpm geeft. Zevende song? 120 bpm!»
HUMO ‘Harmonia’s Dream’ herinnert dan weer aan de groep Harmonia. Ik sluit niet uit dat ook hier de titel er voor iets tussenzit.
GRANDUCIEL «Daar deed die song mij ook aan denken, daarom heb ik hem ook zo genoemd (lacht). De keyboardpartij die Robbie (Bennett, red.) improviseert over het middenstuk: helemaal Harmonia. Nu, niet alleen Harmonia, maar al die krautrockgroepen waar ik zo dol op ben: Devo, Can, Neu… Maar ‘Neu’s Dream’ bekte niet zo lekker (lacht), en sprak minder tot de verbeelding – en verbeelding is belangrijk. Het was een titel die ik erop had geplakt om die song te onthouden; gaandeweg kreeg hij zoveel betekenis dat ik er niet meer vanaf raakte.»
PIZZA’S EN PEDAALTJES
HUMO Heeft corona een invloed gehad op de plaat?
GRANDUCIEL «We werden verondersteld iets in te leveren vóór de pandemie uitbrak. In maart 2020, toen alles stilviel, waren we er ook bijna. Maar daarna is het nog een compleet andere plaat geworden. Vergelijk het met een pizza maken, wat ik weliswaar nog nooit heb gedaan: je kneedt uren aan dat deeg, en net als je op het punt staat om het in de oven te schuiven, bedenk je je, en je begint opnieuw te kneden. Dat is in grote lijnen wat er is gebeurd. In november, december hebben we nog een zeer geïnspireerde tijd in de studio doorgebracht. We hadden geen nieuwe songs – het deeg is al die tijd hetzelfde gebleven – maar nieuwe ingrediënten drongen zich op. Arrangementen, zangideeën… Ik denk dat onze pizza er beter van geworden is. Met veel meer erop (lacht).»
HUMO In een interview dat je een jaar geleden gaf over de release van ‘Live Drugs’ had je het over het snaardrumgeluid van producer Bob Clearmountain: jouw geluidsman zou zijn eigen nightliner en hotelkamer krijgen, mocht hij erin slagen die sound te evenaren.
GRANDUCIEL (lacht) «Welja, die snare van Clearmountain bij Bruce Springsteen, The Rolling Stones, Roxy Music en noem maar op: dat is toch niet van deze wereld?»
HUMO Nooit overwogen om Clearmountain zelf te vragen? Of zie je je geluidsman daarvoor te graag?
GRANDUCIEL «Ik heb Bob Clearmountain al ontmoet, twee keer zelfs. Maar hij, euh, heeft iets vreemds over zich. En om fair te zijn tegenover mijn geluidsmixer: ik hoorde recent het door Clearmountain gemixte ‘L.A. Forum (Live in 1975)’ van de Stones, en ik denk dat daar achteraf veel digitale opsmuk aan te pas is gekomen. Het lijkt me sterk dat die snare in 1975 live zo klonk. Maar misschien vergis ik me. We hebben het tenslotte over de grootmeester.»
HUMO Je hebt hem er niet naar gevraagd?
GRANDUCIEL «Nee. We hebben één keer samengewerkt – een sessie in zijn Apogee Studio in Santa Monica – en hebben toen maar kort gepraat. Hij is erg bescheiden. Hij doet gewoon zijn ding, en wil er niet van weten als je dat speciaal noemt. Hij heeft ook geen grote uitleg bij wat hij doet. Hij volgt gewoon zijn instinct en luistert naar wat de song nodig heeft. Zoals elke geweldige mixer.»
HUMO Was er voor deze plaat een sjabloon wat de sound betreft?
GRANDUCIEL «We pakken het altijd song per song aan. Het werk dat je aan de ene song verricht, beïnvloedt altijd de volgende, maar een sjabloon was er niet. ‘I Don’t Wanna Wait’ had een bepaalde mood, en een drumperformance met een hoop kleine hooks. ‘I Don’t Live Here Anymore’ trok de aandacht, met die grote drumsound. Voor ‘Victim’ had ik tapeloops gemaakt. Allemaal specifieke dingen, eigen aan de song in kwestie, maar niets waarvan we dachten dat we er de volledige plaat omheen konden bouwen.»
HUMO Het geluid van de gitaarsolo in ‘Victim’ is wel heel speciaal.
GRANDUCIEL «Ik zat alleen met Shawn in de studio, en speelde er live een versie van – gitaar en zang tegelijk – om een structuur te vinden. Toen de break eraan kwam, knalde ik die solo er gewoon uit. Zonder versterker, zonder pedalen, gewoon een elektrische gitaar die rechtstreeks naar de computer ging. Het geluid trok op niks, maar die solo was te goed gespeeld om hem opnieuw te doen. Dus heb ik die opname thuis door allerhande pedaaltjes laten gaan. Uiteindelijk ben ik beland bij de Prunes & Custard, een weird distortionpedaal van Crowther Audio. Doorgaans is de sound van dat ding me net iets te enerverend, maar hier paste hij perfect.»
HUMO De plaat heeft een titeltrack.
GRANDUCIEL «Ik probeer daar niet te veel over na te denken, maar ik doe het toch (lacht). Doorgaans probeer ik een titeltrack te vermijden omdat de mensen dan denken dat dat de sleutelsong is of zo. De titel van ‘A Deeper Understanding’ kwam uit ‘Pain’, en het was mooi meegenomen dat het een knipoog was naar de gelijknamige song van Kate Bush. Bij deze wist ik op een bepaald moment gewoon dat ‘I Don’t Live Here Anymore’ de titel van de plaat moest zijn. Het vatte voor mij goed samen waar hij, euh, misschien over gaat. Ik heb wel vijftig andere titels bedacht, maar geen enkele dekte nog maar bij benadering de lading.»
HUMO Ik hoop dat ik je niet beledig, maar in de song ‘I Don’t Live Here Anymore’ voel ik de ‘Boys of Summer’-feel van Don Henley.
GRANDUCIEL «Ik begrijp wat je bedoelt. Groot refrein, lift off. En wat een song, ‘Boys of Summer’. Dus nee, beledigen doe je me in geen geval.
»Weet je wat gek is, we herinneren ons die songs uit de jaren tachtig als grote producties, met brede arrangementen en veel toeters en bellen. Maar dan ga je nog eens naar zo’n ‘Boys of Summer’ luisteren, en stel je vast dat het heel spaarzaam is. Eigenlijk gebeurt er niet zo heel veel in. Een LinnDrum, raar klinkende gitaren, vocalen, en dat is het. Wellicht grotendeels opgenomen in een homestudio.»
HUMO Ik dacht exact hetzelfde toen ik onlangs het debuut van Madonna uit 1983 nog eens opzette.
GRANDUCIEL «Geloof het of niet, maar aan die plaat was ik aan het denken (lacht). Ik zag er onlangs een tracklist van, met een uitleg van alle sporen. Meestal was het niet meer dan een bas, een synth en een ritmebox. Drie sporen. Tegenwoordig heeft de eerste de beste demo al zestien tracks.»
HUMO Overkomt je dat ook weleens bij je eigen songs: dat je je ze anders herinnert dan hoe ze eigenlijk zijn opgenomen?
GRANDUCIEL «Ik luister gelukkig niet zoveel naar mijn eigen songs. Af en toe, om iets opnieuw uit te vlooien of aan de groep te laten horen. ‘Pain’ heb ik onlangs wel nog eens opgezet omdat mijn zoontje erop wilde meedrummen.
»Om op je vraag te antwoorden: ik heb het aan de hand gehad met ‘Lost in the Dream’. Toen ik die song een paar jaar later nog eens terughoorde, viel het me op hoe amateuristisch hij klonk. Heel klein en indie, veel ingetogener dan hoe we hem live waren gaan spelen.»
DANSEN OP DYLAN
HUMO Hoe oud is je zoon?
GRANDUCIEL «Hij is net 2 geworden.»
HUMO Heeft het vaderschap je veranderd als songschrijver?
GRANDUCIEL «Niet zoveel, denk ik. Misschien op manieren die ik nu nog niet kan zien. De praktische kant verandert natuurlijk wel. Ik kan hier niet meer tot vijf uur ’s ochtends muziek zitten te maken. Of toch niet erg luid (lachje).
»Als mens is het vaderschap in elk geval het meest bevredigende wat ik al heb meegemaakt.»
Met zijn vrouw, actrice Krysten Ritter, en hun zoon. ‘Als mens is het vaderschap het meest bevredigende wat ik al heb meegemaakt.’Beeld rv
HUMO In het verleden heb je met depressies gekampt. Heeft het vaderschap daar verandering in gebracht?
GRANDUCIEL «Ik zal nooit een immer vrolijke spring-in-’t-veld zijn — je blijft wie je bent — maar als mijn zoontje in de buurt is, heb ik simpelweg geen tijd om down te zijn. Je kind gelukkig zien, doet al je zorgen verdwijnen. Ik bewaar mijn donkere momenten nu voor wanneer hij zijn middagdutje doet (lacht).»
HUMO Ik heb die van mij grootgebracht op reggae en The Beatles. Nu ze acht zijn, blijkt dat geen garantie te zijn geweest om de rommel op afstand te houden.
GRANDUCIEL «Aha, heeft Radio Candy zijn intrede gedaan? Troost je, tegen dat ze 16, 17 zijn, zullen ze zich de coolste kids voelen, want zij kennen wél alle Beatles-songs (lacht).
»Mijn zoontje komt elke dag in mijn muziekkamer. Hij weet hoe hij het keyboard aan moet zetten, weet aan welke knoppen hij moet draaien, weet wat een fader doet… Cool om te zien. Tegen zijn 10de zal hij met dat soundboard werken als een pro.»
HUMO Dit is al je derde plaat — de vierde als we ‘Live Drugs’ meetellen — met tien songs. Is tien je magische getal geworden?
GRANDUCIEL «Het voelt gewoon goed. Voor deze plaat waren er twee songs die ik niet ingepast kreeg – ik heb ze bewaard als extraatjes voor een deluxe-editie. De andere tien klopten gewoon. Het moest eindigen met ‘Occasional Rain’, kant twee moest beginnen met ‘Old Skin’, ‘I Don’t Wanna Wait’ moest de vierde of vijfde song zijn. Een song toevoegen zou alles in de war hebben gestuurd. Tien, vijf en vijf: een klassiek aantal voor een plaat.»
HUMO Ik heb ooit een kat gehad die kon dansen op ‘Hurricane’ van Bob Dylan…
GRANDUCIEL «Cool cat!»
HUMO Jij beweert in ‘I Don’t Live Here Anymore’ dat je ooit gedanst hebt op ‘Desolation Row’. Lijkt me niet gemakkelijk.
GRANDUCIEL «Het wordt makkelijker als je wat gedronken hebt (lacht).»
HUMO Om af te ronden: hoe is het om je vriendin op televisie aan een overdosis te zien sterven?
GRANDUCIEL «In ‘Breaking Bad’ bedoel je? Fantastische performance van Krysten, ze is een geweldige actrice. En ‘Breaking Bad’ is, samen met ‘The Sopranos’, mijn favoriete serie aller tijden. Maar het viel wel mee, hoor. Ik wist dat het niet echt was (lacht).»
‘I Don’t Live Here Anymore’ verschijnt op 29 oktober bij Atlantic Records.
Beeld rv
Beluister ook onze playlist ‘Humo luistert’
Schrijf je in op onze wekelijkse muzieknieuwsbrief: