https://www.demorgen.be/tv-cultuur/sioen-gentenaars-hebben-solidariteit-in-de-genen~bec660ce/

Sioen: ‘Gentenaars hebben solidariteit in de genen’

13 september 2020, 9:45
✦InterviewCultuur
Frederik Sioen: “Vroeger zaten we te veel op een eiland, nu werken we samen”.Beeld Nick ProotFrederik Sioen (41) is naast zanger, muzikant en fervent fietser ook coördinator van het platform Kunstenoverleg Gent. Hij heeft de handen vol aan de taak om de culturele sector te laten heropleven in deze moeilijke tijden. Een loodzware opdracht, maar er is ook hoop: ‘Vroeger zaten we te veel op een eiland, nu werken we veel meer samen.’

Sioen is een (muzikale) duizendpoot. Hij heeft niet alleen zijn zevende plaat uit, maar scheert al jaren hoge toppen in Zuid-Korea en daarnaast zet de geëngageerde Gentenaar zich in voor goede doelen en verdraagzaamheid. Zo was hij betrokken bij ‘0110, Concerten Voor Verdraagzaamheid’ en ‘Plastic Attack’, tegen de overdaad aan plastic verpakkingen, én is hij de bezieler van 123-piano, sinds 2013 een begrip in Gent. Nu het niet toegelaten is om iedereen op dezelfde piano te laten spelen, kun je wel een liedje aanvragen voor 123-take-away-piano. De hele zomer lang kon je liedjes aan huis bestellen, op 18 september nog in Malem-Ekkergem en op 25 september in Nieuw-Gent.

Sioen onder de stadshal tijdens 123-piano, het project met muziek doorheen Gent waar hij zijn schouders al jaren onder zet.Beeld Wannes Nimmegeers“Doel van het Gents Kunstenoverleg is om iedereen die bijdraagt tot de artistieke verbeelding van de stad met elkaar te verbinden”, legt Sioen uit op het terras van de Vooruit. Maar die job heeft door de coronacrisis dus een andere wending gekregen. Sioen rijgt de ene crisisvergadering aan de andere. De muzikant zetelt ook in de Crisiscel Cultuur, die ervoor moet zorgen dat de hele sector de crisis overleeft. “500 WhatsApp-berichten op een zondag is geen uitzondering. Toen ik er in augustus een paar dagen tussenuit was en een dagje ging fietsen, had ik 280 gemiste berichten. Maar het is superbelangrijk wat we doen en het werpt zijn vruchten af. Zo hebben we nu wekelijks overleg met Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon.”

We keren terug even naar 13 maart: je bent net aangesteld als coördinator van het Kunstenoverleg, maar dan legt corona de hele sector plat.

“Mijn eerste werkdag was 16 maart, en ik begon eraan in totale chaos. Normaal moet je rekenen op een jaar om je in te werken, maar we zijn zeer snel overgeschakeld tot de oprichting van verschillende denktanken. Er moest een lokaal noodfonds komen, ten tweede moesten we ons afvragen wat er met de Gentse zomer zou gebeuren. Ten derde zijn we overgaan tot de oprichting van een ‘coronacrisisgroep’. Ik merkte gelukkig meteen veel solidariteit binnen de sector. Dat is een geluk bij een ongeluk. Gent is een stad die dat in de genen heeft. Normaal zit iedereen in de sector in zijn eigen ratrace, corona was een moment om gas terug te nemen.”

Heb je daar Gentse voorbeelden van?

“Een zeer mooi voorbeeld is LOD-theater, dat oorspronkelijk staat voor Lunch Op Donderdag. Die deden in hun beginjaren lunchconcerten en voedselbedeling, maar met de loop der tijd heeft het culturele de bovenhand genomen. Het gezelschap ging ook steeds internationaler, maar door corona zijn ook zij tot stilstand gekomen. Nu zijn ze opnieuw maaltijden gaan maken, dus terug naar hun oorsprong van dertig jaar geleden. Zo zijn er ook voorbeelden van instellingen zoals de Vooruit die kleine gezelschappen en bands hebben ontvangen voor repetities en opnames. NTGent deed dan weer een oproep aan kunstenaars die al hun middelen zagen verdwijnen. Dankzij open denktaken hebben we ook wijkverenigingen en grote instellingen bij elkaar gebracht. Iedereen leerde van elkaar dankzij open overleg.”

In de coronaperiode zijn ook tal van zomerbars ontstaan die tegelijk concerten aanbieden. Het lijkt wel of er deze periode constant nieuwe samenwerkingen ontstaan en frisse ideeën blijven opkomen.

“Ik vind Baracita aan het ICC een zeer mooi voorbeeld van samenwerking over de sectoren heen. Er is een zaal voor optredens, er wordt samengewerkt met Refu Interim, een project dat nieuwkomers een duwtje in de rug wil geven in hun traject naar werk. Daarnaast is er ook een samenwerking met horeca van de Overpoort. Er wordt overal meer over de sectoren heen samengewerkt. Zo zit ik ook samen met het KASK om te kijken of studenten les kunnen volgen in culturele huizen. Maar we zitten evengoed samen met CEO’s van Gentse bedrijven en Unizo Oost-Vlaanderen om het belang van de Gentse cultuur te onderstrepen. Die heeft niet alleen een economische, maar ook een belangrijke toeristische en maatschappelijke waarde.”

Hoe verloop de samenwerking met de Gentse politiek?

“Burgemeester en schepenen zien gelukkig al lang de urgentie van deze crisis in. Voor de verdeling van het noodfonds hadden we bijvoorbeeld steeds constructief overleg. Gent heeft eigenlijk altijd een nauwe band gehad met cultuur, corona heeft die band intenser gemaakt. Iedereen beseft dat het noodzakelijk is om elkaar te vinden. We hopen dat die mindset ook doorstroomt naar het Vlaamse niveau. Daarom is de stem van de lokale culturele sector superbelangrijk in de crisiscel cultuur.”

Op 29 juli werd in Antwerpen de nachtklok ingevoerd en alle evenementen werden geannuleerd door het hoge aantal besmettingen. De stad Gent heeft ondanks de tweede golf evenwichtig gereageerd en niet alles dichtgegooid.

“Eigenlijk is dat door de goede samenwerking tussen Kunstenoverleg en de stad. We hebben hen in die periode gevraagd om duidelijk te communiceren. ‘Geen nieuws, goed nieuws’ geldt niet in crisistijden. Mensen hebben een houvast nodig. Het feit dat de stad beslist heeft om te communiceren om zo veel mogelijk alles mogelijk te houden binnen het wettelijk kader, was geen wereldschokkende boodschap. Het was wel een zeer positieve boodschap voor de Gentse cultuur. Op sociale media voelden we een soort fierheid. Dat vinden we een kans voor Gent om zich als coronaculturele hoofdstad uit te spreken en andere gemeenten te stimuleren niet aan paniekvoetbal te doen. Het was superjammer dat een kunstroute in Oosterzele werd afgelast door corona. Je kan daar perfect veilig rondlopen in je eigen bubbel in de juiste looprichtingen. Het is toch ridicuul dat zoiets wordt afgeblazen?”

Ook de Gentse Cultuurzomer was een initiatief van het Kunstenoverleg. Onder de noemer ‘buy local’ konden mensen een lokale artiest boeken of kunstwerk kopen.

“De balans was zeer positief, tot de bubbel verkleind werd door de tweede golf. De verkoop van kunstwerken heeft wel liefst 125.000 euro opgebracht voor kunstenaars. Ook het feit dat mensen uit de beeldende kunsten en podiumkunsten hebben samengewerkt, is bijzonder. Het zou niet mogelijk geweest zijn zonder deze crisis. We zaten aan 100 à 120 aanvragen om een lokale artiest te boeken. Het eerste weekend van augustus was vooral een topweekend: 15 evenementen in twee dagen tijd. Maar door de beslissing om de bubbel van 5 te behouden, kunnen mensen niet meer iets in hun tuin organiseren en is dat concept als een kaartenhuisje in elkaar gevallen. Gelukkig heeft het project al solidariteit opgebracht en het feit dat iedereen daaraan heeft meegewerkt: van graffiti- en circusartiesten tot muzikanten.”

Welke impact had corona op jouw artiestenleven?

“Rond de 30 shows tussen midden maart en augustus zijn verplaatst, met De Piepkes, de Graceland-tour en mijn nieuwe plaat (Messages of Cheer & Comfort, red.). Maar ik had het geluk dat ik als songwriter kan blijven spelen, mijn muzikanten en techniekers zijn de grootste dupe van de crisis. Mijn bassist speelt ook bij Geike en Zwangere Guy, voor hem is corona dan ook een totale ramp. Een ander voorbeeld is muziekcentrum goedleven dat in nood zit door de crisis. Ik hoor ook van veel muzikanten dat ze geen muziek meer maken omdat er geen perspectief meer is. Velen zitten mentaal aan de grond, ze stellen zich vragen bij het nut van hun bestaan. Daarom durf ik nu nog niet over een relance spreken, we zitten nog volop in een overlevingsmodus.”

(lees verder onder de foto)

Beeld Nick Proot

Je vriendin Ae Jin heeft Zuid-Koreaanse roots en je muziek wordt er ook op handen gedragen. Volg je de coronasituatie in Zuid-Korea ook op de voet?

“Jazeker, wat er daar gebeurt, ligt ons nauw aan het hart. Ik moest er normaal op twee festivals spelen dit jaar, maar die zijn ook geannuleerd. Er zijn enorm veel verschillen tussen de Koreaanse en de Belgische aanpak. Eerst en vooral hebben ze op technologisch vlak een ongelooflijke capaciteit om te testen en worden er nu al bloedtesten en masse geproduceerd. Rond privacy is er geen enkele wroeging en ze hebben voor de aanpak van corona zelfs het bankgeheim opgegeven. Ik ben daar trouwens totaal geen voorstander van. Dan is er ook nog de immense solidariteit door hun eilandmentaliteit. In Daegu, de op drie na grootste stad, zijn de bewoners vrijwillig in quarantaine gegaan. Dat kan je je bij ons niet voorstellen.”

Iets anders: heb jij tijdens corona tijd gevonden om je Zuid-Koreaans bij te schaven?

“Neen. Ik heb reeds twee jaar in Seoel Koreaans geleerd en normaal zitten we in de lente in het land, maar door mijn nieuwe functie heb ik geen onlinelessen kunnen volgen. Ik was vooral blij dat ik mij nuttig kon maken voor mijn sector. Mijn Zuid-Koreaans is dus niet verbeterd, maar ik ben wel opgelucht dat ik mij kan inzetten voor cultuur.”

Hoe gaat het met het cateringbedrijf Mokja van je vriendin? Ook voor haar moet deze periode een zware dobber zijn.

“Voor haar zijn catering en feesten volledig weggevallen, maar net als ik heeft ze het geluk dat ze niet met vast personeel werkt. Hoe dan ook was het ook voor haar schrikken, want je moet de rekeningen blijven betalen. Ze heeft gelukkig kunnen inzetten op de afhaalformule, die zal worden voortgezet. Ook daarin wordt de ‘bye local’-aanpak meegenomen. En ze kan gelukkig ook samenwerken met tal van zomerbars zoals Baracita.”

Laatste vraag: je staat bekend als fervent fietser, onder meer bij wielerclub Spaak&Spier. Hoe is het gesteld met de fietsprestaties?

“Ik heb dankzij corona nog nooit zo veel kilometers gehaald: dit jaar al 5.000. Fietsen (is) werkt zeer therapeutisch, het is ideaal om je frustraties of een drukke werkdag even te vergeten. Ik heb nog maar net een stukje van Luik-Bastenaken-Luik gedaan. Dankzij het vele fietsen ken ik ook veel fijne plekjes, zoals de Lieve, de Oude Kale in Vinderhoute, de Moervaart en Doornzele dat ik herontdekt heb tijdens wandelingen. Ook de Leie in Drongen blijf ik supermooi vinden. Naast fietsen is ook 123-piano mijn grootste medicatie. Liedjes aan huis brengen na al dat vergaderen en het geluk zien bij mensen die een deuntje horen, daarvoor doe je het. Dankzij 123-piano zie ik meteen de kracht van muziek. Het is iets dat ik alle politici wil aanbevelen: spring eens mee op de kar om te zien wat dat teweeg brengt. Plots zie je iemand met een trompet aan zijn venster of iemand in de straat een dansje doen. Ik kijk daar altijd naar uit.”

Sioen stelt op 10 oktober zijn nieuwe plaat voor in de Handelsbeurs.