‘Deze crisis is een eyeopener voor tv-makers’
Gisteren kon u voor het eerst kijken naar Blokken, nieuwe stijl. Ben Crabbé, presentator van de dagelijkse quiz op Eén, stond moederziel alleen in de studio. Op de decormeubels waaraan normaal de twee kandidaten zitten, stonden nu beeldschermen. Daarop waren de twee deelnemers te zien, die van thuis speelden, op een door de productie aangeleverde laptop. Het was vreemd, maar het werkte.
En na enkele dagen zijn we er vast aan gewend, net zoals we snel gewend zijn geraakt aan de manier waarop tal van andere VRT-programma’s zijn aangepast aan de lockdown-maatregelen.
Danira Boukhriss Terkessidis moet het in Vandaag al drie weken stellen zonder studiopubliek. Dat zag er aanvankelijk bizar uit, maar wie let daar nu nog op? Het programma is er, na een gemiste start op de dag waarop de lockdown werd aangekondigd, eigenlijk beter op geworden. Serener, in ieder geval: het opgefokte sfeertje is weg, en dat is een verademing. ‘Ik ben blij met de toon die het programma nu hanteert’, zegt netmanager Olivier Goris. Dat heeft ook te maken met de situatie waar we in zitten, maar toch: Vandaag heeft zichzelf voor een stuk heruitgevonden. Dat geldt ook voor De ideale wereld op Canvas: wat Jan Jaap van der Wal nu doet, in zijn eentje in de studio, skypend met zijn sidekicks, dat is een huzarenstukje. Het is duidelijk anders, maar het blijft DIW én steengoed. Wat allerminst betekent dat we beide programma’s gaan houden zoals ze nu zijn, als de lockdownmaatregelen versoepeld worden. Het studiopubliek komt zeker terug, maar het is wel iets om over na te denken: zo kan het dus ook.’
BV’s in joggingpak
‘Er treedt een mentaliteitswijziging op: de dingen niet te veel kapotdenken, gewoon doen. Als iemand niet naar de studio kan komen, dan skypen we er wel mee, dat soort dingen’Olivier GorisNetmanager Eén & CanvasDat geldt volgens Goris nog het meest voor Iedereen beroemd. ‘Dat programma wordt nu helemaal anders gemaakt, zonder uitrukkende reportageploegen. We vragen mensen zichzelf te filmen, en we slagen er daardoor minstens zo goed in om weer te geven wat er nu leeft in Vlaanderen. Ik vind dat programma nu misschien wel beter en relevanter dan ooit tevoren. Nog eens: dat betekent niet dat we het voortaan altijd zo zullen doen – op den duur heb je het ook wel gehad met webcams en BV’s thuis in joggingpak – maar er treedt wel een mentaliteitswijziging op: de dingen niet te veel kapotdenken, gewoon doen. Als iemand niet naar de studio kan komen, dan skypen we er wel mee, dat soort dingen. In die zin is deze crisis een eyeopener.’
Eenzelfde geluid is te horen bij Annick Bongers, programmadirecteur van Vier en Vijf. ‘Vier heeft als zender zonder nieuwsbulletin snel moeten ingrijpen om op de crisis te kunnen inspelen’, zegt ze. ‘We hebben bijna onmiddellijk het nieuwe dagelijkse reportagemagazine #corona2020 ingevoerd. En hoewel we na Pasen geen nieuwe afleveringen meer voorzien hadden van Topdokters, zijn we toch meteen met een nieuw corona-seizoen begonnen, waarbij artsen uit de reeks zichzelf met een smartphone (laten) filmen terwijl ze ten strijde trekken tegen het virus. Dat is sterke, actuele tv, uit noodzaak gemaakt zonder cameraploeg, maar het werkt wonderwel.’
Bongers ziet in wat nu gebeurt ook meer een mentaliteitswijziging dan een nieuwe ‘beeldtaal’ voor televisie. ‘Het verlaagt misschien een drempel om ook later, als alles weer normaal is, makkelijker skype- of smartphonebeelden toe te laten,’ zegt ze, ‘maar besparen is het laatste waar we nu mee bezig zijn. Het zijn net de beperkende omstandigheden die ons dwingen tot nieuwe creativiteit. Ook Gert late night past zich wonderwel aan de omstandigheden aan: zonder trio gasten die een week blijven slapen haalt het zijn hoogste kijkcijfers ooit. En binnenkort starten we met De container cup: een Woestijnvisploeg rijdt door heel Vlaanderen met een speciaal ingerichte container, houdt halt voor de woning van telkens een andere topsporter die zich in de grondig ontsmette container aan zeven sportdisciplines waagt. Dat moet dan tot een rangschikking van de beste allroundsporters in Vlaanderen leiden. Dan hebben ze, bij gebrek aan sportzomer, toch voor iets getraind.’ (lacht)
Alles is mogelijk
De container cup is in geen tijd bedacht en op gang getrokken, en dat is volgens Bongers hoe corona de tv-wereld verandert. ‘De lockdown leidt bij programmamakers en zenders voor een creatieve boost die, denk ik, deze epidemie zal overleven.’
VTM heeft momenteel geen dagelijkse talkshow lopen. ‘Maar als er nu een liep, dan hadden we die nu zeker zonder publiek opgenomen’, zegt creatief directeur Davy Parmentier. ‘In een leeg café heb je soms de beste gesprekken.’
Wel heeft VTM de panelshow Beste kijkers on hold gezet. Omdat die niet zonder publiek kan? ‘Nee, dat had te maken met de hoogzwangere toestand van presentatrice Nathalie Meskens,’ zegt Parmentier, ‘daarmee wilden we geen enkel risico lopen. Grote publieksshows als The voice kids, daar kun je niet om de toeschouwers heen, die hebben we wel om die reden uitgesteld.’
Ook Parmentier is ervan overtuigd dat de creativiteit en flexibiliteit waarmee programmamakers op de crisis inspelen, de belangrijkste tv-erfenis van het coronatijdperk wordt. ‘Als je ziet hoe de ploeg van Geronimo vrijwel onmiddellijk heeft gereageerd om Helden van hier: corona te maken, dat is vrijwel ongezien. Het zal vast wel dat we ook later al eens sneller naar een skypeverbinding zullen grijpen voor een gesprek in een actua-uitzending, maar het is dat “alles is mogelijk”-gevoel dat zal blijven hangen.’