Always look on the bright side of death

✦ Column Mark Coenen

Mark Coenen is columnist. 

Het filmpje is terug te vinden op YouTube en als ik in een dipje zit dat zet ik dat weleens op. Het is winter 1989 en we zien een zaal vol genodigden en John Cleese die hen toespreekt. Opgenomen tijdens de begrafenis van Graham Chapman, lid van Monty Python, pas gestorven aan keelkanker.

Niemand had een tranerige uitvaart verwacht, maar Cleese maakt geschiedenis met een hilarische eulogie: het is dat Chapman al verast was, anders had hij meegelachen in zijn kist.

“Iedereen zegt dat het jammer is dat Graham zo vroeg gestorven is: een lieve man die stierf voor hij genoeg plezier had beleefd in zijn leven”, zei Cleese.

“Maar dat is nonsens.”

“Good riddance, the freeloadin’ bastard, I hope he fries.”

Een zaal treurende mensen eerst wat aarzelend maar dan voluit in een onhoudbare lachstuip zien gaan: het verzoent mij telkens opnieuw even met het leven.

Daarna floot en zong het hele gezelschap onder leiding van Niel Innes het onsterfelijke ‘Always Look on the Bright Side of Life’. Alle overblijvende Pythons op het podium. Iedereen ging lachend en geheel getroost naar huis.

Graham zou mij nooit vergeven hebben als ik hem niet beledigd zou hebben op zijn begrafenis, zei Cleese.

Terry Jones, die gisteren stierf, lachte in het filmpje het hardst.

Chapman stierf schandalig jong op zijn 48. Jones werd 77 en leed aan een zeldzame vorm van dementie: het moet een straf zijn, maar hij ging er grappend mee om. Dat was hij aan zijn stand verplicht.

Elke keer als iemand van de groep doodgaat wordt hun mythe groter.

Zoals de komeet Halley maar één keer om de 75 jaar langs de aarde scheert, zal Monty Python een zeldzaam fenomeen blijven in de geschiedenis van de lach. Rare types die een volstrekt unieke vorm van humor beoefenden en in amper vijf jaar (van 1969 tot 1974) voor meer lachstuipen op tv zorgden dan ooit iemand voor of na hen. Het waren ook handige jongens: ze maakten hun humor tijdloos en speelden niet in op de actualiteit waardoor de sketches nauwelijks verouderd zijn. De onbedwingbare drang om ongegeneerd het konijn uit te hangen en alle conventies op hun kop te zetten: meer hadden ze niet nodig.

And now for something completely different: het onverwachte was hun kracht en wapen.

De anarchie, de mentale vrijheid, de bolhoeden, de papegaai: niets van wat na Monty Python kwam kon daar aan tippen. Wat The Beatles waren in de popmuziek was Python voor de Britse humor: onklopbaar als ze samenwerkten, niet altijd zo buitengewoon daarna. Met uitzondering van Fawlty Towers dan.

Dertig jaar na de dood van Chapman is er nu opnieuw dus eentje dood.

Nog vier te gaan, schreef Cleese.

Als de volgende pas over dertig jaar sterft, is dat oké voor mij. Always look on the bright side of death.