Hoe kunnen we een leven leiden dat om meer draait dan een pot geld?
Julie Cafmeyer is columnist bij De Morgen.
✦ColumnJulie Cafmeyer
In de online interviewreeks Zwijgen is geen optie praat arts Anneleen De Bonte over haar huisartspraktijk. Ze zegt: “Er komen veel mensen naar mijn bureau die afzien op allerlei manieren. Het zijn in mijn ogen de slachtoffers van een systeem dat zijn houdbaarheidsdatum voorbij is. Mensen met burn-out, problemen op het werk of psychosociale problemen. Je voelt dat er iets is dat voor steeds meer mensen niet gaat.”
Het is fascinerend dat dat ‘iets’ nog niet benoemd kan worden. Wat gaat er niet? Op wat reageert ons lichaam? Wat is dat ‘iets’ dat ons zo moe maakt? Wat maakt ons ziek?
Het zou kunnen liggen aan de constante hang naar productiviteit, naar vooruitgang. Altijd maar meer. En dan vooral meer geld. We zijn beginnen te geloven dat een pot geld de enige manier is om onze levensstandaard te handhaven.
Hoe kunnen we een leven leiden dat om meer draait dan een pot geld? Hoe kunnen we waardig leven en ons ook inzetten voor het leven van een ander? We zouden voor elkaar kunnen zorgen. Probleem is dat ‘zorg’ niets ‘opbrengt’.
De Bonte zegt dat als je ervoor kiest om thuis te blijven om te zorgen voor je ouders en je kinderen je geen recht op een inkomen hebt. Als je voor anderen zorgt in het kader van familiehulp word je voor exact dezelfde activiteit wel betaald. We hebben niet de vrijheid om te kiezen of we willen werken of thuis willen blijven om te zorgen voor iemand.
Als ik bij mezelf naga wanneer ik nog eens voor iemand gezorgd heb, kan ik me geen enkele situatie herinneren. Ik vind van mezelf dat ik redelijk hard werk. In mijn vrije tijd zet ik mijn werkprestaties op sociale media en ben ik hongerig naar de waardering van mijn bestaan. Ondertussen verdien ik geld. Dat geef ik uit aan cappuccino’s en kledij waarvan ik niet weet waar en door wie ze gemaakt is. Of ja, ik weet het wel, maar ik probeer het te negeren. In de overige tijd ontmoet ik vrienden. Meestal zeg ik hen dat ik moe ben. Mijn vrienden zeggen dan dat zij ook moe zijn. Het komt niet in ons op om gewoon te slapen. Nee, we blijven doorgaan.
Door de stress krijg ik nekpijn. Dan ga ik naar mijn osteopaat die het ook druk heeft en me maar met één hand kan masseren omdat ze in de andere hand aan het bellen is met andere patiënten die ook pijn hebben. Op het einde van de sessie betaal ik 50 euro wat dan weer een extra reden is om hard te werken. En zo is er ‘iets’ dat langzaam uit mijn lijf sluipt. Het gevoel van zorg, voor een ander, voor mezelf.
