Paul Magnette, kroonprins van de PS: ‘Wij stappen níét in een regering met de N-VA’
‘Niemand praat hier nog over de N-VA. men heeft geen schrik meer van hen’
Op Magnettes bureau hangt een karikatuur die cartoonist Krol maakte, toen hij in 2013 zijn federale ministerpost inruilde voor het burgemeesterschap van Charleroi: Magnette huist in een chique kabinet, waar een knappe serveuse in een cocktailjurk hem een glas champagne aanbiedt, terwijl hij zichzelf in een gedachteballon in een kruiphol ziet zitten, waar een marginale cafébazin hem een pint brengt, met de duistere schaduwen van le pays noir op de achtergrond.
Zes jaar later worden de eerste tekenen van heropleving zichtbaar in Charleroi. Met een smak Europees geld wordt het stadscentrum gerenoveerd, wat zich uit in autovrije zones, heraangelegde kasseisteegjes, gezellige winkelstraatjes en een langzaam opverende horeca.
PAUL MAGNETTE «Het is fijn om die prille vernieuwing te zien, maar ik ben ongeduldig. De periode tussen een idee en de dag dat je het lintje mag doorknippen, duurt vreselijk lang.»
HUMO Philippe Destatte, ex-PS-kabinetchef en directeur van denktank Jules Destrée, zegt dat Wallonië alleen kan overleven dankzij het geld van Vlaanderen en Europa.
MAGNETTE «Het Europese geld is zeer welkom, maar men vergeet soms dat we bij elke investering de helft moeten bijleggen. In Charleroi hebben we met die Europese cofinanciering innovatiecentra gebouwd, opleidingen gegeven en het stadscentrum vernieuwd. Dat was hoognodig om deze regio te laten herademen. De tijd dringt, want vanaf 2025 zullen de transfers vanuit Vlaanderen dalen, zoals bepaald werd in de zesde staatshervorming. Voor een goed begrip: de Franstaligen halen niet méér uit de sociale zekerheid dan de Vlamingen, maar we dragen er minder toe bij, omdat onze werkgelegenheid te laag blijft. We doen er alles aan om die te verhogen, maar voorlopig lukt dat niet. We zullen nog meer moeten doen.»
HUMO Daarom pleiten de N-VA en Open VLD opnieuw voor de beperking van de werkloosheid in de tijd. Scherp gesteld: ze hopen dat ‘die luie Walen’ meer hun best zullen doen als ze het straks met een leefloon moeten stellen.
MAGNETTE «Voor mensen uit een goede familie, met een goede job en een mooi loon, is het makkelijk om te zeggen dat werklozen profiteurs zijn die gestraft moeten worden. Dat is de oude, katholieke filosofie van schuld en boete. Mensen van de dop smijten is een ‘vals goed idee’, want je moet hun nog altijd een OCMW-uitkering geven – die niet veel lager ligt – en je kunt hen veel moeilijker activeren.
»Ik krijg elke dag meer dan vijftig brieven van mensen die smeken om een job. Op straat klampen ze me aan: ‘Burgemeester, ik neem álles aan, ik wil desnoods ’s nachts werken.’ Per vacature zijn er zestig kandidaten. Toen Ikea een vestiging opende in Bergen, met 450 jobs, kwamen er meer dan 30.000 sollicitaties. Nochtans beschouwen weinig mensen dat als een droomjob, maar ze willen werken. Rond de luchthaven van Charleroi liggen veel logistieke centra: de arbeiders doen daar zware nachtarbeid, voor minder dan 1.400 euro per maand. Die mensen doen hun best.»
HUMO Als u niet wat meer mensen aan het werk krijgt – in Wallonië is de werkzaamheidsgraad 63 procent, in Vlaanderen 10 procent hoger – dan raakt u na 2025 in geldnood. Daarom leek Elio Di Rupo onlangs voor een nieuwe staatshervorming te pleiten.
MAGNETTE «Wij willen géén staatshervorming in de komende legislatuur. Elio heeft gezegd dat we de financiering van de regio’s moeten herbekijken tegen 2024, of later. Nu is die gebaseerd op de personenbelasting, en dat speelt in het voordeel van de Vlamingen. Wij vinden dat je meer rekening moet houden met de oppervlakte: Wallonië telt maar 32 procent van de Belgische bevolking, maar beslaat wel 52 procent van de oppervlakte.»
HUMO Rik Torfs zei eind vorig jaar in De Morgen: ‘Over honderd jaar zullen er twee zaken anders zijn. Er zullen vrouwelijke priesters zijn en België zal niet meer bestaan.’
MAGNETTE «Niemand weet hoe de wereld er dan zal uitzien. Maar België is zeer moeilijk te splitsen, vanwege Brussel. Als de Vlamingen op een dag de onafhankelijkheid uitroepen en Brussel aan ons laten, zullen we dat moeten accepteren. Maar wij zullen nooit zelf de splitsing vragen.»
‘Ik heb niet genoeg geleefd en gefeest in mijn jonge jaren. Dat wil ik ooit nog inhalen’
‘Show me the money’
HUMO Waarom annuleerde de PS alle verkiezingsdebatten met de N-VA? In 2014 gingen de verkiezingen over het PS-model versus het N-VA-model.
MAGNETTE «We hebben lang getwijfeld, maar we willen N-VA geen cadeaus geven. Het communautaire is totaal weg, het gaat nu over klimaat, koopkracht, jobs… Niemand praat hier nog over de N-VA, de mensen hebben geen schrik meer van hen.
»In 2014 was dat debat zinvol. Wij hadden België gestabiliseerd met de zesde staatshervorming, N-VA was de uitdager die de sociale zekerheid wilde uithollen en het land wilde splitsen. Tegenwoordig zeggen ze dat ze de premier willen leveren. Wat een bocht, hè? (lacht) Een nieuw duel tussen PS en N-VA zou zoals de sequel van een spannende film zijn: de eerste is altijd beter.»
HUMO In de eerste film trok De Wever aan het langste eind met het dodelijke zinnetje ‘Show me the money’. Bent u niet uit op revanche?
MAGNETTE «Ik vond dat toen een goedkope uithaal. Maar hij mag míj nu eens tonen waar het geld gebleven is. De begroting heeft een tekort van 8,5 miljard, dat snel kan oplopen tot 11 miljard. Ze hebben het slechter gedaan dan de regering-Di Rupo.»
HUMO Momentje. De regering-Michel verkleinde het tekort van 3,1 naar 1,7 procent. De regering-Di Rupo ging van 4,1 naar 3,1.
MAGNETTE «Rekening houdende met de economische context was Di Rupo’s inspanning groter. Ook Hendrik Bogaert van CD&V geeft dat toe. Elio’s regering moest de naweeën van de bankencrisis en de eurocrisis uitzweten, de economische wind zat tegen. Michel had de wind in de rug. Voor hem was het gemakkelijker om het tekort te verminderen. In 2017 was hij op weg naar een deficit van 0,8 procent, maar dat loopt nu weer op tot 1,7 procent, terwijl de economie bloeit! Dat is slecht bestuur.
»Ze roepen wel dat er 240.000 jobs zijn bijgekomen, maar alle studies zeggen dat het beleid amper 70.000 jobs heeft gecreëerd. Daarvoor heeft de regering 20 miljard euro uit de zakken van de mensen gehaald en in de portemonnees van de bedrijven gestoken: een indexsprong van 12 miljard euro en een lastenverlaging voor de bedrijven van meer dan 8 miljard, zónder voorwaarden. De mensen hebben die 70.000 jobs dus zeer duur betaald, en de meeste daarvan zijn deeltijds, slecht verloond en niet kwalitatief.»
‘We moeten een andere manier van leven vinden die minder gericht is op geld, consumptie en hebzucht’
HUMO U zei net dat de mensen minder schrik hebben van N-VA. Hoezo?
MAGNETTE «Ze hebben gezien dat hun grote verandering er niet komt. Het asielbeleid van meneer Francken, bijvoorbeeld, is het slechtste wat ik de laatste 25 jaar heb gezien.
»In Charleroi hebben wij al jaren problemen met illegale drugsdealers. De politie pakt hen wel op, maar kort nadien hangen ze hier opnieuw rond. Dat komt omdat slechts 5 procent van de illegalen wordt uitgewezen. Ik heb geprobeerd om met de medewerkers van meneer Francken een vergadering te beleggen en de problemen op te lossen, maar hij ging daar nooit op in.
»Ik verdenk N-VA van een perverse strategie: ze willen de problemen vergroten en zichtbaar maken, zodat de mensen bang worden. Vorig jaar stelde Francken een quotum van maximum vijftig asielaanvragen per dag in, waardoor chaos ontstond en gezinnen met kinderen ’s nachts op straat sliepen tegenover de ingang van het Klein Kasteeltje. In Charleroi paste hij dezelfde tactiek toe: door illegale drugstrafikanten niet uit te wijzen, hield hij het probleem zichtbaar.»
HUMO De uitwijzing van criminele illegalen was toch de hoeksteen van zijn beleid? Cijfers van de Dienst Vreemdelingenzaken tonen aan dat hij elk jaar drie keer meer illegalen met een strafblad uitzette dan Maggie De Block.
MAGNETTE «Neenee, het beleid van De Block was beter. Er is een groot verschil tussen de slogans van Francken en zijn resultaten.
»Om zijn uitwijzingsstatistieken op te krikken, viseerde hij in Wallonië goed geïntegreerde families die hier al vele jaren verbleven. In Fraire, een dorpje van zeshonderd mensen, kwam de bevolking in opstand tegen de uitwijzing van een Armeens gezin dat hier al tien jaar was. De vader werkte, de kinderen gingen naar school en spraken enkel Frans, en plots kregen ze het bevel om het land te verlaten. (Na het protest kreeg het gezin vorig jaar toch een voorlopige verblijfsvergunning. Omdat geen van beide ouders werkte, werd hun gevraagd te bewijzen dat ze werk zoeken en dat ze financieel onafhankelijk kunnen zijn, red.)
»Francken stuurde ook mensen terug naar Soedan, waar een militaire dictatuur heerste. En dan zwijg ik nog over die fraude-affaire met humanitaire visa.»
HUMO U vindt het beleid van Francken dus niet streng genoeg? In Vlaanderen leeft nochtans de overtuiging dat uw partij jarenlang de deuren heeft opengezet voor nieuwkomers, met de snel-Belgwet, algemene regularisatiecampagnes en soepele regels voor gezinshereniging.
MAGNETTE «Ik weet dat de N-VA met die karikaturen de geesten van de Vlamingen vergiftigt, maar lees ons programma: wij zijn helemaal niet voor open grenzen. Als mensen geen verblijfsrecht krijgen, moeten ze vertrekken.»
HUMO Wil de PS de pensioenhervorming terugdraaien?
MAGNETTE «Absoluut. We moeten van nul herbeginnen. Vooreerst: iedereen moet een pensioen van minstens 1.500 euro krijgen. Op 65 of 67 jaar? Dat is de verkeerde vraag. Bijna niemand zal tot 67 werken. De gemiddelde werknemer gaat nu met pensioen op 60 jaar.
»Een carrière van 42 jaar moet volstaan voor een volwaardig pensioen. Wie op 18 jaar is gestart, kan stoppen op 60. Ben je pas op je 23ste begonnen, dan moet je werken tot 65. Wie nog langer wil doorgaan, moet daarvoor beloond worden met een pensioenbonus, die door deze regering werd afgeschaft.»
HUMO Krijg je die 1.500 euro ook als je jaren werkloos bent geweest of thuis bent gebleven voor de kinderen?
MAGNETTE «Natuurlijk. Het is toch niet de schuld van mensen dat ze werkloos zijn? En je moet mensen ook toelaten om hun kinderen groot te brengen, even voor een ziek familielid te zorgen of een jaartje te studeren om van job te veranderen.»
HUMO In het PS-programma staan een 32-urenweek, lagere btw op brandstof en elektriciteit, gratis openbaar vervoer, gratis eerstelijnsgezondheidszorg. Wie gaat dat betalen? De hardwerkende Vlaming met een auto en een huis, zoals De Wever graag zegt?
MAGNETTE «Wij hebben een becijferd plan waarin de inkomsten en uitgaven perfect in evenwicht zijn.
»Het is goed dat het Planbureau nu alle verkiezingsprogramma’s narekent. Het verschil tussen ons en de PVDA is dat wij uitgaan van realistische doelstellingen. Zij zeggen dat een vermogenstaks 8 miljard euro per jaar opbrengt, wij ramen dat op 1,5 miljard. Een hardere strijd tegen fiscale fraude levert ook geen 5 miljard op, maar 200 miljoen. Dat is het verschil tussen goedkope slogans en bestuurservaring.
»Wij beseffen ook dat je niet alles gratis kunt maken. We hebben gezocht waar we het verschil kunnen maken, zonder dat het de staat te veel kost.»
HUMO Arbeidseconoom Stijn Baert noemt uw plannen voor een 32-urenweek met loonbehoud onrealistisch. ‘Une connerie,’ schreef hij.
MAGNETTE «We gaan dat morgen heus niet zomaar invoeren voor iedereen. Het is een perspectief voor over tien, vijftien jaar, waar we geleidelijk naartoe moeten evolueren, met diverse vormen van arbeidsduurvermindering.
»De gemiddelde werktijd is nu 29 uur per week. Dan moet het ook mogelijk zijn om naar een 32-urenweek te gaan, met een betere verdeling van het werk over meer mensen. Vandaag is die verdeling heel slecht. Sommigen kloppen veel overuren, terwijl ze liever wat meer tijd zouden hebben voor hun kinderen, anderen zijn werkloos of werken deeltijds. We vragen ook te veel van 55-plussers. Zij moeten langer werken, maar velen hebben gezondheidsproblemen en kunnen geen 38 uur per week meer aan. »In Charleroi geven we oudere ambtenaren de kans om voor hetzelfde loon een dag minder per week te werken. Na minder dan een jaar is het ziekteverzuim al fors gedaald. We moeten hetzelfde doen voor ploegenarbeiders, pompiers, wegenwerkers, verpleegkundigen, poetsvrouwen… Die mensen zijn moe op hun 58ste. We moeten hen een beetje laten uitbollen en hen voorbereiden op hun pensioen. Vandaag betalen Proximus en ING zich blauw aan de ontslagvergoedingen van hun 58-plussers. Het is beter om die mensen minder uren te laten werken, met steun van de sociale zekerheid, dan hun te betalen om met brugpensioen te gaan. Wij persen mensen uit tot de laatste druppel, waardoor er veel burn-outs, depressies en langdurig zieken zijn. Met een 32-urenweek maken we het ritme draaglijker en kunnen we de werkloosheid laten dalen.»
HUMO Een kortere werkweek met loonbehoud maakt werknemers duurder, meent Baert, waardoor bedrijven eerder mensen zullen ontslaan dan aannemen.
MAGNETTE «De werkgevers moeten dat niet alleen betalen. En ze zullen een deel terugverdienen, omdat mensen productiever worden en minder snel uitvallen.
»We kunnen ook de werknemers een stukje laten bijleggen. In Charleroi verliezen ambtenaren enkele maaltijdcheques voor de acht uur per week die ze minder werken. Ze winnen een dag en verliezen een paar euro, dat hebben ze er graag voor over. Je kunt mensen laten kiezen om een toekomstige loonsverhoging niet te krijgen, in ruil voor meer vrije tijd. Iets níét geven is minder pijnlijk dan iets afpakken. En uiteraard zal er extra steun moeten komen van de sociale zekerheid. Doordat er minder zieken en werklozen zullen zijn, verdien je dat terug.
»Mensen zouden trouwens ook beter minder uren werken in de winter dan in de zomer.»
HUMO Excuseer?
MAGNETTE «Praat eens met dokters. Die zullen u zeggen dat de mensen tijdens het hele neolithicum, de periode van 10.000 jaar voor Christus, minder werkten in de winter. Dan is het koud, donker en hebben we minder energie. Veel diersoorten doen toch een winterslaap? Wij houden te weinig rekening met ons natuurlijke ritme. Dat komt omdat we te veel in de pas lopen van het kapitalisme. Dat systeem is louter gebaseerd op winstmaximalisatie, op altijd maar meer. Het herleidt mensen tot dingen en het verwoest de planeet.
»We moeten een andere manier van leven vinden die minder gericht is op geld, consumptie en hebzucht. Een leven met meer tijd om te studeren, te zingen, te dansen… De mooiste dingen in het leven zijn niet te koop: liefde, vriendschap, de zon, de natuur… We moeten de maatschappij organiseren naar die visie. Maar wie in een slechte woning leeft, werkloos is en geen geld heeft voor de dokter, heeft daar geen boodschap aan.»
‘Het is opvallend hoeveel toppolitici hun vader vroeg verloren hebben: Joëlle Milquet, Rudy Demotte, Maxime Prévot, ikzelf, en Elio Di Rupo heeft zijn vader nooit gekend’
Wakkere bakker
HUMO Uw vader was dokter, uw moeder advocate. Waar komen uw sociale reflexen vandaan?
MAGNETTE «Ik ben geboren in Leuven, waar mijn ouders studeerden, maar later vestigden ze zich in Charleroi, omdat ze zich wilden inzetten voor de allerarmsten. Ik heb altijd beseft dat ik cultureel bevoorrecht was. Ik kon studeren, boeken lezen, naar de bioscoop gaan… Tezelfdertijd ging ik wel naar multiculturele scholen en woonden we in de volkswijken, in een ‘normaal’ huis. Ik voelde me één met de mensen van Charleroi, maar wist dat ik het beter had. Ik wilde de missie van mijn ouders voortzetten, daarom ben ik bij de jongsocialisten gegaan.»
HUMO Op uw 17de overleed uw vader. Welke impact had dat op uw verdere leven?
MAGNETTE «Poeh! Die vraag heeft me vijf jaar psychoanalyse gekost, ik ben er nog altijd niet helemaal uit. Plots bleef ik achter met twee jongere broers, een zus, en een moeder die kapot was van verdriet. Ik had geen keuze: ik moest in één klap volwassen worden en meer verantwoordelijkheid dragen.
»Het is opvallend hoeveel toppolitici hun vader vroeg verloren hebben: Joëlle Milquet, Rudy Demotte, Maxime Prévot, Elio heeft zijn vader nooit gekend. Het komt vaker voor in de politiek dan in andere milieus. Maar vraag me niet hoe dat komt (lacht).
»Door het verlies van mijn vader heb ik het gevoel dat ik niet genoeg heb geleefd en gefeest in mijn jonge jaren. Dat wil ik ooit nog inhalen. Ik wil niet sterven in de politiek, er moet na mijn carrière nog een leven zijn.»
HUMO Waaraan denkt u?
MAGNETTE «O, ik heb veel ideeën: landbouw, voeding, literatuur…»
HUMO U schijnt een verdienstelijk amateurbakker te zijn.
MAGNETTE «Brood bakken is een echte passie. Mijn grootouders woonden in de Condroz en maakten zelf brood, jam, vruchtensap en yoghurt. We kwamen vaak op boerenmarkten en in biowinkels, waardoor ik ambachtelijk bereid voedsel leerde appreciëren. Toen mijn kinderen nog klein waren, begon ik met een eigen moestuin en met brood bakken. Het heeft me nooit meer losgelaten. Twee à drie keer per week sta ik thuis brood te kneden. Dat is mijn therapie, een ontsnappingsroute uit de politiek.
»Ik heb veel geëxperimenteerd, maar nu maak ik alleen nog zuurdesem. Eens je dat hebt geproefd, wil je niets anders meer. Brood maken is een zeer complex proces, net als wijn, bier en kaas.»
HUMO Waar vind je het beste brood?
MAGNETTE «Frankrijk blijft het walhalla, en Duitsland heeft ook een mooie traditie, met 800 verschillende soorten. Maar België staat zeker in de top vijf.»
HUMO Klopt het dat er in uw bibliotheek meer dan 150 boeken over brood staan?
MAGNETTE «Ja. Dit najaar verschijnt mijn eigen boek over brood, waaraan ik meer dan vijf jaar heb gewerkt. Ik zoek trouwens nog een Nederlandstalige uitgever (lacht).»
HUMO U staat al vijf jaar in de gang te wachten om Elio Di Rupo op te volgen als partijvoorzitter. Vreest u niet dat u de prins Charles van de PS wordt?
MAGNETTE «Zo ongeduldig ben ik niet. Ik heb veel respect voor de persoon die op de troon zit. Als Elio na de verkiezingen een stap opzij wil doen, zal ik kandidaat zijn. Minister word ik sowieso niet, ik heb de mensen beloofd dat ik aanblijf als burgemeester.»
‘De N-VA en de PS zijn als water en olie: die kun je niet met elkaar mengen. Wij stappen dus níét in een regering met de N-VA’
HUMO Er kwam wel ruis op de samenwerking toen Di Rupo zich onverwachts outte als lijsttrekker voor de Kamer en kandidaat-premier. U vond dat de PS ‘geen klassieke campagne’ mocht voeren. Wat was er aan de hand?
MAGNETTE «Ha, goeie vraag (lacht geheimzinnig). Er waren interne discussies over welke thema’s we moesten uitspelen in onze campagne. Gelukkig kwam het klimaatdebat plots centraal te staan. Dat hielp om knopen door te hakken: wij gaan voor groenrood, voor een klimaattransitie en een sterke sociale zekerheid.»
HUMO Vreest u dat schandalen zoals Publifin en Samusocial de PS nog zullen achtervolgen?
MAGNETTE «Die bladzijde is omgedraaid. De rotte appels zijn eruit en de partij is vernieuwd. De voorbije jaren hebben de mensen aan den lijve ondervonden wat er gebeurt als rechts een vrijgeleide krijgt. Ik heb er vertrouwen in.»
HUMO In de peilingen staat uw partij nog altijd op 8 procent verlies ten opzichte van 2014.
MAGNETTE «Wij worden wel vaker te laag gepeild. Als politoloog heb ik aan de universeit zelf peilingen uitgevoerd. Het is zoals met frikandellen: als je weet hoe ze gemaakt worden, wil je ze niet meer. Ze worden met de natte vinger gecorrigeerd en er zit een foutenmarge van minstens 3 procent op. Het zijn getrukeerde foto’s van een momentopname, meer niet.»
HUMO Bart De Wever noemt Ecolo ‘nog erger dan de PS’. Zou het kunnen dat hij jullie spaart omdat hij denkt dat hij straks samen met u moet besturen?
MAGNETTE «Ik sluit dat voor 100 procent uit: wij stappen níét in een regering met de N-VA. Onze partijen zijn zoals olie en water: die kun je niet met elkaar mengen.»
HUMO De N-VA zal na de verkiezingen wellicht snel een Vlaamse regering op de been brengen, met Open VLD en SP.A of CD&V. Wordt dat ook uw strategie in Brussel en Wallonië?
MAGNETTE «Als het federaal vastzit, en we 200 dagen nodig hebben, zullen we eerst de andere regeringen vormen. Maar soms zie je de uitslag en valt alles meteen in zijn plooi. Dan kan het snel gaan.»
HUMO Er zijn weinig scenario’s denkbaar waarin alles meteen in de plooi valt.
MAGNETTE «Ik weet het, ik heb alle peilingen en mogelijke scenario’s bestudeerd.»
HUMO Wat is uw droomscenario?
MAGNETTE «De meest progressieve coalitie die mogelijk is, liefst zonder de liberalen. Een centrumlinkse regering met de groenen en christendemocraten zou perfect zijn. Net als Ecolo vinden wij het klimaat heel belangrijk. En net als wij beschouwt CD&V de vakbonden als partners, en proberen ze naar de mensen te luisteren, in plaats van de confrontatie te zoeken.»
HUMO Zijn de banden met cdH al hersteld? De Franstalige christendemocraten grepen de PS-schandalen aan om u uit de Waalse regering te knikkeren. Daardoor moest u aftreden als minister-president.
MAGNETTE «Dat verraad heeft diepe wonden geslagen, maar we proberen dat te vergeten.»
HUMO Het was merkwaardig dat cdH-voorzitter Benoît Lutgen begin dit jaar plots werd vervangen door Maxime Prévot.
MAGNETTE «Lutgen is de man van het verraad, dat vergeet je niet. Met Prévot zal het gemakkelijker gaan. Ik heb met hem drie jaar prima kunnen werken in de Waalse regering.»
HUMO Mag ik uw droom even doorprikken? Centrumlinks – CD&V, SP.A en Groen – haalt in Vlaanderen nooit een meerderheid.
MAGNETTE «Wie zegt dat? Groen kan de grote winnaar worden, CD&V kan stemmen afsnoepen van N-VA en SP.A kan verrassen.»
HUMO Moet de volgende regering een meerderheid hebben aan beide kanten van de taalgrens?
MAGNETTE «Dat is altijd beter. Het is geen drama als we ergens een paar procentjes tekortkomen, maar een regering zoals Michel I, die maar door een kwart van de Franstaligen werd gesteund, is niet voor herhaling vatbaar.»
HUMO In de wandelgangen luidt het dat de as PS-MR weer is hersteld.
MAGNETTE «Er is geen as, zolang de Franstalige belangen niet in gevaar zijn. Als dat wel zo is, vinden we elkaar. Maar de verschillen in onze programma’s zijn enorm. Wij willen een fellere strijd tegen fiscale fraude, minder belastingen op werk en meer op kapitaal, een snelle klimaattransitie met massale investeringen. Zij blijven de grote bedrijven en vermogens ontzien en hun minister van Leefmilieu en Energie, Marie-Christine Marghem, heeft werkelijk níéts gedaan. Toen ik minister van Klimaat was, van 2008 tot 2011, werd België beschouwd als één van de vijf voortrekkers in Europa. Vandaag zijn we samen met Polen de slechtste leerling van de klas.»
HUMO In 2009 kopten de kranten: ‘Magnette bestudeert koolstoftaks’. Als u die destijds had ingevoerd, hadden we tien jaar gewonnen.
MAGNETTE «Als je zo’n taks alleen in België invoert, verzwak je je economie en tref je de zwaksten, zoals we in Frankrijk zien. De betere middenklasse rijdt rustig verder, maar de mensen die al op de limiet zaten, komen in de problemen. Zij kunnen geen elektrische auto betalen en hebben hun oude, vervuilende wagen nodig om naar het werk te rijden en hun kinderen te vervoeren.»
HUMO Bijna alle partijen zeggen dat ze de klimaatopwarming willen aanpakken, maar het mag niemand pijn doen. Zo komen we er nooit.
MAGNETTE «We zien belastingen te veel als het enige instrument om de klimaattransitie te realiseren. Er zijn andere mogelijkheden. De overheid moet massaal investeren in groene gebouwen, ecologische infrastructuur, dakisolatie en openbaar vervoer. En als er goedkopere en stiptere treinen rijden, zullen mensen hun auto wél laten staan. We moeten de mensen duidelijk maken dat een nieuwe levensstijl, met meer groen, minder vervuiling en propere lucht, aangenamer zal zijn.
»Het probleem is dat Europa het financiële beleid van de lidstaten te strak in handen houdt en te hard focust op rode cijfers. Europa moet haar prioriteiten veranderen: gedaan met besparen! Het moet de lidstaten toelaten om massaal te investeren, buiten hun nationale begroting.»
HUMO Waar moet dat geld vandaan komen?
MAGNETTE «De banken die tijdens de financiële crisis gered moesten worden, zijn hun schulden aan het terugbetalen aan Europa. De Europese Centrale Bank krijgt zo maandelijks 80 miljard euro binnen. Geef dat geld aan de Europese investeringsbank, die het kan uitlenen aan de lidstaten. Die kunnen die leningen terugbetalen als ze de vruchten plukken van de klimaattransitie.»
HUMO Dan stijgen de schulden van die landen nog meer, en we leven in Europa al zo zwaar op de poef. Legt dat geen zware last bij de volgende generaties?
MAGNETTE «Na de Tweede Wereldoorlog vond iedereen het evident om te investeren en alles weer op te bouwen. De klimaatverandering is een uitdaging van dezelfde orde. Als we die niet aangaan, zal het ons op termijn nog veel meer kosten. Beschouw die schulden maar als een investering in onze toekomst.»
