Veroudering | Naarmate we ouder worden, verandert ons lichaam. Wat groeit er nog en wat krimpt er met de jaren? Samuel Bom kwam deze acht verschijnselen tegen.
Oren ,,Oma, wat heb je grote oren!” Ja Roodkapje, dat komt waarschijnlijk omdat het kraakbeen in oma’s oren losser raakt op hoge leeftijd. Dat verbindende weefsel met zijn elastische eigenschappen houdt de oorschelp flexibel. En diezelfde eigenschap maakt dat het oor in de lengte uitrekt. Net als de oorlellen waar de zwaartekracht een mensenleven lang aan trekt. De huid raakt er losser. Al met al kan een menselijk oor per jaar 0,22 millimeter groeien. Helaas ga je van grote flappen niet beter horen.
Hart De spieren worden groter door lichaamsbeweging, het hart is hierop geen uitzondering. Regelmatige duursport kan het hart met wel 45 procent doen groeien. Vooral de linkerhartkamer en -wand nemen in formaat toe. Zo’n groter ‘sporthart’ kan meer zuurstofrijk bloed rondpompen. Daardoor hoeft het minder vaak te kloppen en heb je ook tijdens inspanning een lagere hartslag. Het hart blijft alleen vergroot wanneer je het geregeld traint. Iemand die stopt met fanatiek sporten, ziet zijn hart na vijftig dagen terugkeren naar zijn oorspronkelijke grootte.
Scrotum De balzak van de man wordt alleen maar langer met de jaren. ,,Dat komt door de zwaartekracht”, zegt uroloog Herman Roelink van de Prostaatkliniek. ,,De huid van een balzak is heel flexibel en door het gewicht van de ballen rekt hij langzaam uit.” Hoewel de testes na de puberteit niet meer van grootte veranderen, kan het scrotum flink groeien door aandoeningen, zoals een cyste rond de bal of in de bijbal.
Prostaat De prostaat groeit zolang je testosteron aanmaakt, een hormoon dat mannen hun leven lang produceren. Roelink: ,,De prostaat stopt niet met groeien. Op je 20ste heeft de prostaat gemiddeld een inhoud van 20 milliliter. Bij oudere mannen met plasklachten is hij vaak tussen 40 en 50 milliliter, maar extremen als 400 milliliter komen ook voor.”
Zo’n grote klier kan tegen de blaas drukken en problemen geven. ,,De prostaat ligt ter grootte van een mandarijntje om de onderkant van de blaas gewikkeld, met de plasbuis in het midden. Hij kan naar binnen- of naar buiten groeien. Als hij naar buiten groeit, merk je er weinig van. Als hij naar binnen groeit, geeft hij plasklachten.”
Wat krimpt er?
Kaak Zelfs de grootste centenbak wordt kleiner wanneer je een paar tanden kwijtraakt. Dat komt door onze tandwortels. Die lopen diep in het kaakbeen door. Kauw je ergens op dan verdelen de tandwortels de druk op onze tanden over het kaakbot. Het bot en de kaak blijven daardoor groot en sterk. Maar wanneer je een tand met wortel en al verliest, valt dat weg en sterft het bot langzaam af. De kaak krimpt. Ook als je al je tanden nog hebt, verliest je kaak met de jaren wat aan omvang. Volgens Zweeds onderzoek aan de universiteit van Malmö krimpt je kaak gemiddeld een paar millimeter in de tweede helft van je leven.
Thymus Arme thymus, we mogen je maar kort meemaken. Dit orgaan groeit aanvankelijk en krimpt daarna weer. De thymus, gelegen tussen het borstbeen en de luchtpijp, speelt een belangrijke rol in ons afweersysteem. ,,Hier rijpen de witte bloedcellen uit het beenmerg tot T-cellen die voor onze afweer zorgen”, legt patholoog Marcory van Dijk uit van het Arnhemse Rijnstate Ziekenhuis. Het orgaan draait overuren bij baby’s, en groeit door tot onze puberteit. Daarna gaat het bergafwaarts: ,,Met het ouder worden maakt het beenmerg minder witte bloedcellen, dus zijn er minder cellen om te rijpen in de thymus. Het orgaan krimpt en vervet.” De thymus eindigt zijn carrière als een verschrompeld hoopje dat vetweefsel wordt.
Ruggengraat Hoe ouder je bent, hoe korter je wordt. Dat heeft deels te maken met onze slijtende tussenwervelschijven, de schokdempers tussen de ruggenwervels. Paul Willems, orthopedisch chirurg aan het Maastricht UMC+: ,,Je hebt 23 tussenwervelschijven in je rug die vocht aantrekken. Zo kunnen ze, net als een opgepompte fietsband, hoge druk weerstaan en toch flexibel blijven. Dit absorberend vermogen neemt af naarmate je ouder wordt.” Hierdoor verliezen we gemakkelijk een paar centimeter in lengte. Slijten de tussenwervelschijven, dan bestaat er ook meer kans op botontkalking van de ruggenwervels. ,,Dat geeft meer risico op een wervelinzakking, waardoor je rug verder inkort en naar voren kromt. Zo verlies je ongeveer een centimeter lengte per wervel.”
Vaginawand Na de menopauze maakt het lichaam van een vrouw veel minder van het hormoon oestrogeen aan. Dit veroorzaakt onder meer voor veranderingen in de vagina. Uroloog Herman Roelink: ,,Het slijmvlies wordt dunner, raakt minder doorbloed en produceert minder vocht. Het atrofieert of ‘verlittekent’ eigenlijk. Daardoor kan vrijen soms lastiger en pijnlijker voelen. De plasbuisopening en zelfs de hele vagina kan vernauwen.” Als deze klachten ernstig worden, kunnen hormonen helpen. Tussen de lakens kan glijmiddel ook wonderen verrichten.
Print
Cadeautje
Verras je familie of vrienden met hun eigen persoonlijke nieuwssite, gebaseerd op een selectie van hun favoriete onderwerpen.
