Betaalt mama of papa de nieuwe voetbalschoenen? In wiens tuin wordt het verjaardagsfeestje gevierd? En wat als er een nieuwe partner is? Een verplicht ouderschapsplan, zoals de Gezinsbond voorstelt, kan helpen dit soort vragen te beantwoorden.
Op hun negende zal er voor de zonen van Tine een laptop onder de kerstboom liggen. Als ze twaalf worden krijgen ze allebei een smartphone. De bedragen voor het zakgeld liggen ook al voor jaren vast.
Dat komt omdat Tine en haar man vorig jaar uit elkaar zijn gegaan en meteen een ouderschapsplan hebben opgesteld. In dat plan staan dit soort afspraken. “Het was een advies van de echtscheidingsbemiddelaar die we inschakelden”, vertelt ze. Beide ouders zijn blij dat het plan er is. “Het heeft bijgedragen aan onze goede relatie en geeft rust.” Bij hun zonen, die nu negen en zes jaar zijn, schept het vertrouwen. “De oudste hebben we het plan ook laten zien. Zo beseft hij dat mama en papa, ondanks alles, best nog wel overeenkomen.”
Het plan dat Tine en haar ex opstelden, kwam er vrijwillig. Maar als het van de Gezinsbond, een resem onderzoekers, het kinderrechtencommissariaat en CD&V afhangen, dan wordt het straks verplicht. Niet alleen voor wie een scheiding aanvraagt trouwens, maar ook voor wettelijk en feitelijk samenwonenden met kinderen.
‘Het dwingt ouders na te denken als ouder, niet als ex-partner’
Vraag je het scheidingsbemiddelaars, dan zeggen ze quasi allemaal dat zo’n verplichting een goed idee is. “Zo’n plan regelt dingen waar ouders in eerste instantie niet over nadenken, maar die later wel problemen kunnen opleveren. Als een ouder in het ziekenhuis terechtkomt, bijvoorbeeld. Maar ook wanneer ze hun kinderen twee jaar na mekaar op hun verjaardag niet gezien hebben, kan dat voor ergernis zorgen”, stelt Carina Vergauwen. Zij stelt zo’n plan altijd voor, als ze scheidende koppels met kinderen ziet. “Zo kunnen ze zelf mee beslissen over hun opvoeding en houden ze de controle.”
Ook scheidingsbemiddelaar Wim Van De Maele staat achter het verplichten ervan. “Het dwingt ouders als ouder te denken, niet als ex-partner.”
Dat herkent ook Tine. Zij en haar ex wilden vermijden dat ze in situaties verzanden waarin ze hun kinderen elk proberen om te kopen. “Het allerergste voor een kind in een scheiding is dat ze het gevoel hebben dat ze moeten kiezen tussen papa en mama. Wij hebben die loyaliteit nooit in gevaar willen brengen.”
Statisch pakket
Share
‘Welke regels gelden er voor tv, games en internet?’ en ‘Wie regelt de kampen?’
Volgens bemiddelaars moet wel voorkomen worden dat een ouderschapsplan een statisch pakket regels wordt. De omgang met een nieuwe partner kan bijvoorbeeld een te gevoelig onderwerp zijn om vlak na de scheiding te bespreken, maar wordt later wel relevant. Ook worden kinderen ouder en kunnen ze andere behoeftes krijgen. “Dat toekomstperspectief hebben we ook in ons plan proberen te stoppen”, zegt Tine. Tot nu toe hebben ze het nog niet moeten herzien.
Ook bemiddelaar Cindy Capelleman vindt de invoering van het plan een goede zaak. “Hoe meer mensen van tevoren nadenken over hoe ze hun ouderschap willen inrichten, hoe meer conflicten voorkomen kunnen worden. Wel vind ik dat er nog goed moet worden nagedacht over de vorm van het verplichte plan. Wanneer dat niet wordt vastgelegd, zullen sommige ouders zich er toch makkelijk vanaf maken.”
Om te voorkomen dat ouders niet alleen over de verblijfsregeling en kosten nadenken, heeft de Gezinsbond alvast een checklist uitgewerkt. Daarin staan suggesties als: “Wat doen we als we het niet eens raken?”, “Hoe houden we elkaar op de hoogte van schoolprestaties?” en “Wat doen we als ons kind gedragsproblemen stelt?” Maar er staan ook nog praktischere zaken in, als“Welke regels gelden er voor tv, games en internet?”, “Mag ook de nieuwe plusouder mee naar het oudercontact?” en “Wie regelt de kampen?”
Het zijn in de ervaring van Cappelman vooral die praktische zaken die vaak onderschat worden. “Dat valt toch op, als we een jaar na de scheiding een nabespreking doen. Wie koopt de kleding? Wie mag bij de sportwedstrijd zijn? Zo’n vragen komen dan bovendrijven. Maar ouders leren daar gaandeweg wel mee omgaan.”
