Is het goed voor je relatie om eens uit elkaar te gaan?
Relatiestatus: it’s complicated
Of het nu de ‘seven year itch’ of de ‘three year glitch’ is, elke relatie kent periodes waarin het vuur op een laag pitje staat. Dat hoeft niet per se het einde van de liefde te betekenen. Je kunt ook een pauze inlassen. Maar levert dat iets op, buiten een ‘het is ingewikkeld’-status op Facebook?
Omdat we in het verleden al enkele keren gekwetst werden, waren Leander en ik allebei bang om opnieuw de sprong te wagen”, vertelt Sam (41). Nadat ze al een tijd een relatie hadden die nergens naartoe ging, besloten Sam en haar vriend Leander (50) twee jaar geleden om uit elkaar te gaan. Maar na twee maanden apart merkten ze toch dat ze niet zonder elkaar konden. “Door die time-out hebben we allebei beseft hoe kostbaar de ander voor ons was. Tijdens die twee maanden zijn we ook contact blijven houden, want helemaal loslaten ging niet. We hebben heel lang gepraat en goede afspraken gemaakt, en nu gaat het nog steeds heel goed tussen ons.”
Wetenschappelijk onderzoek is er nog niet naar gedaan, maar relatietherapeuten ervaren dat ongeveer de helft van de koppels die een time-out inlassen wel degelijk terug bij elkaar komt. De vaak gehoorde opmerking dat je met een pauze alleen maar het onvermijdelijke uitstelt, is dus niet altijd waar. Maar zo’n tijdelijke of proefscheiding werkt enkel wanneer iedereen weet waar hij of zij aan begint. Anders loopt het vaak mis. Ook al voelt het niet zo, een voorstel van je partner om eventjes uit elkaar te gaan heeft ironisch gezien vaak de bedoeling om samen te kunnen blijven.
“Vanaf het moment dat je gaat trouwen ben je niet ineens samen één”, zegt Corine Koole, schrijfster van het boek De zeven wetten van de liefde en de liefdesverhalenrubriek in dit magazine. “Jullie vormen met z’n tweeën een eenheid, maar blijven wel twee aparte mensen. Wat je met zo’n time-out goed kunt ontdekken, is dat je nog steeds iemand bént los van die verhouding, en los van de ander. Dat juich ik zeker toe. Als je van elkaar houdt, kom je toch vanzelf weer bij elkaar.”
Net zoals elke relatie anders is, is er ook geen algemene regel voor de ‘juiste’ pauze. Als beide partijen het erover eens zijn dat een tijdelijke scheiding een goed idee is, dan vertrek je vanuit het standpunt dat je niet uit elkaar gaat. Volgens Koole is het zelfs heel positief om soms even rust in te lassen. “Ik denk dat het goed is om alles op je gemak op een rijtje te kunnen zetten, zonder afgeleid te worden door de dagelijkse irritaties. Door afstand te nemen, kun je alles weer in perspectief zien.”Zo ging het ook voor Deniz (22) en haar vriend Louis (23). Deniz: “Misschien waren mijn verwachtingen te hoog, maar ik werd elke keer opnieuw teleurgesteld in de relatie. We hadden een heel open gesprek, waaruit bleek dat we allebei al even speelden met de gedachte om er een punt achter te zetten. We hebben dan afgesproken om allebei wat tijd voor onszelf te nemen. Na elkaar enkele weken niet gezien of gesproken te hebben, merkte ik dat ik heel veel van Louis hield, en hem niet kwijt wilde. We zijn nog altijd gelukkig samen.”
Relatiedeskundige Rika Ponnet spreekt van twee veel voorkomende scenario’s. Volgens haar is het in sommige situaties heel goed om voor een pauze te kiezen, terwijl het in andere gevallen net de doodsteek van je relatie kan betekenen. “Wanneer het contact oververhit is, doet een pauze vaak deugd. Bij een grote crisis in de relatie kan even afkoelen helpen. Zo’n crisis komt vaak voor als er een derde persoon in het spel is, of als er bepaalde leugens aan het licht gekomen zijn.”
Als beide partners even nood hebben aan ademruimte, en aan tijd om voor zichzelf weer een balans te vinden, dan kan zo’n pauze dus zeker helpen om je relatie terug op het juiste spoor te krijgen. Ponnet: “In die gevallen wordt de communicatie ook niet volledig verbroken. Mensen zoeken al vrij snel terug contact met elkaar. Dat kan van alles zijn. Van kwade berichtjes tot afspraken maken over de kinderen. Als de afkoelingsperiode helend is geweest, komt men ook opnieuw samen met de ambitie iets aan de relatie te doen.”Risico
Een minder ideaal moment voor een break is wanneer een van de partners twijfelt over de toekomst van de relatie. Jammer genoeg is het net die situatie die vaak leidt tot de beslissing om elkaar even niet meer te zien. Een korte pauze wordt dan al snel een definitieve breakup of een echtscheiding.
Helemaal niet vreemd, volgens Ponnet: “In dat soort situaties scheelt er eigenlijk al iets aan de verbondenheid tussen de partners. Wat je dan met een tijdelijke scheiding doet, is nog meer afstand creëren. Zo haal je de band helemaal onderuit. Als je apart gaat wonen, is elk moment van samenzijn een gepland moment. Je eigen ding doen in dezelfde ruimte als de ander, gewoon samen zijn, is er dan niet meer. Koppels vervreemden daardoor snel van elkaar.
“De uitleg die je vaak hoort – ‘ik heb nood aan alleen zijn, als we elkaar even niet meer zien, ga ik je waarschijnlijk missen’ – klopt vaak niet. Als er aan de band tussen twee mensen fundamenteel al wat mis is, dan is een pauze vaak het begin van een echtscheiding. Bij een oververhitting moet je even afkoelen, maar als het contact al koud is, wordt het alleen maar kouder.”De boodschap is net níét apart gaan wonen. Een band versterk je alleen door er samen mee bezig te zijn, zeker niet door elk op een ander adres te gaan wonen. Ook volgens Koole moet je goed nadenken voor je de stap waagt. “Als je zo twijfelt, moet je jezelf ook de vraag durven stellen: ‘waarom wil ik dit eigenlijk?’ Ben je niet gewoon bang om alleen te zijn?”
Als je dan toch beslist om het erop te wagen, is het belangrijk dat je niet te lang afstand neemt. “Ook hier is het geen kwestie van one size fits all”, zegt Ponnet. “Maandenlang uit elkaar gaan is natuurlijk meestal geen goed idee. Twee of drie weken is in de meeste gevallen ideaal. Het is ook helemaal niet noodzakelijk om terug bij je ouders of op een ander adres te gaan wonen. Je kunt ook voor twee weken je koffers pakken en op reis gaan. Zolang het maar niet te lang duurt, dan verbrokkelt het contact gemakkelijk.”
Maar dat is volgens Koole niet altijd slecht. “Als het contact verbrokkelt, merk je misschien dat je net zo gelukkig bent zonder de ander. Je gaat er nogal snel van uit dat het met z’n tweeën altijd beter is dan in je eentje. Maar dat is niet altijd zo. Het risico aan zo’n pauze is dat je er misschien achter komt dat de relatie toch niks voor jou is. Maar dat is altijd het risico, ook als je wel op dezelfde plek woont.”
Bezint eer ge begint
Verder is het belangrijk om afspraken te maken. Op voorhand een gedetailleerd plan opstellen en duidelijke regels bedenken is noodzakelijk om alles in goede banen te leiden. Zo moet je met elkaar bespreken wat het doel van de pauze is. Denken jullie na over jullie relatie, de toekomst, jezelf, elkaar? Blijven jullie contact houden? Wat zeggen jullie tegen de kinderen?
Ook dingen waarover je liever niet nadenkt, moeten besproken worden. Denk maar aan: is het oké om met iemand anders te daten? En zoja, is het dan de bedoeling dat jullie dat aan elkaar vertellen? Ook hier is goede communicatie de boodschap, anders eindig je met meer problemen dan waarmee je begonnen bent. Wie nu Ross uit de tv-serie Friends hoort (“We were on a break!”), is zeker niet alleen. Om misverstanden te voorkomen, is er dus één gouden regel: communication is the key.Hoewel je de laatste tijd steeds vaker hoort over koppels die even een pauze nemen, is het toch geen nieuw fenomeen. “Integendeel,” zegt Ponnet, “ik heb zelfs de indruk dat het de laatste tijd minder gebeurt. Wel komt het vaker voor dat koppels binnen hun relatie al even een kleine time-out willen. Daarbij wordt de hele relatie niet in vraag gesteld, maar je merkt wel dat er binnen relaties vandaag meer nood is aan autonomie. De jongere generatie is meer op haar vrijheid gesteld, en doet vaker dingen alleen.
“Eens op fietsvakantie met de vrienden, of een lang weekend weg met de vriendinnen, dat zijn dingen die je bij vorige generaties zo goed als nooit zag. Vroeger waren individuele behoeftes ondergeschikt aan de relatie, vandaag is een relatie het kader waarin we onze individuele behoeftes willen invullen.”
Volgens Koole heeft het ook veel te maken met de economische onafhankelijkheid die steeds groter wordt. “Vroeger kon je er als vrouw niet zomaar even twee weken vandoor gaan. Nu hebben beide partners een eigen job, een eigen inkomen. Dat helpt natuurlijk, als je even tijd voor jezelf nodig hebt.”
Werkt het dus, een time-out? Het sluitende antwoord is ‘soms’. Zoals Koole het zegt: “Ik kan natuurlijk niet in de harten van mensen kijken, maar als er iets is wat ik de voorbije vijftien jaar geleerd heb, dan is het dat elke relatie anders is.”
De namen van sommige getuigen zijn uit privacy-overwegingen gefingeerd.
Dossier Dit weekend in De Morgen